TY - JOUR ID - 87867 TI - افق‌های تازه پرسشگری برای پژوهشگران JO - مدیریت بازرگانی JA - JIBM LA - fa SN - 2008-5907 AU - دیواندری, علی AD - استاد، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران Y1 - 2022 PY - 2022 VL - 14 IS - 1 SP - 1 EP - 3 DO - 10.22059/jibm.2022.87867 N2 - سازمان‏ها امتداد خویشتن ما هستند و جوامع با اتکا به آنها به آرزوهای خود دست پیدا می­کنند. این سازمان‏ها هستند که غلبه بر چالش‏ها و پیشرفت‏ها را برای جوامع امکان فراهم می­سازند. در سدۀ حاضر، جوامع با چالش‏های متعدد، متنوع و گسترده‏ای در زمینه ­های اقتصادی، اجتماعی و زیست ‏محیطی مواجهند و سازمان‏ها پیوسته در تلاش‏اند تا از طریق بازآفرینی‏های خود، توان رفع  این چالش‏ها را بیابند.بازآفرینی و نوآفرینی سازمانی، امری ضروری است و به کوششی پیوسته نیاز دارد. اگر مؤسسه‏ ها و شرکت‏ها توان بهبودبخشی و بازآفرینی خود را از دست بدهند، به مرور زمان عمرشان به پایان می­رسد یا در صورت تداوم فعالیت، کارایی و اثربخشی چندانی نخواهند داشت. توسعه و بازآفرینی سازمانی، برای همۀ مؤسسه ‏ها و شرکت‏ها ضروری است. توسعه و بازآفرینی محقق نمی­شود، مگر آنکه پرسشگری روح حاکم بر تمامی کوشش‏های سازمان باشد. پرسشگری که به‏صورت جست‎وجوی مسائل و راه­ حل‏های آنها بروز می­کند، اساس و جان­ مایه سازمان یادگیرنده است. پرسشگری دربارۀ مسائل و راه­ حل­ها، برای سازمان‏ها توانایی یادگیری­، بهبود و بازآفرینی را به همراه می‏آورد.افق ­های تازه پرسشگری، دامنۀ مسائل و راه ­حل­ها را گسترده­تر می­کند. این افق ­ها برای هر دو گروه پژوهشگرانی که در داخل و خارج از سازمان‏ها با فعالیت­های تحقیق و توسعه درگیرند، حائز اهمیت است. داده­های گردآوری‏شدۀ پژوهشگران دربارۀ مسائل سازمانی را می­توان بر اساس چند پرسش بنیادی بررسی کرد. پاسخ به هر پرسش، به رویکردها و ابزارهای تحلیلی خود نیاز دارد. این پرسش‏ها در سلسله‏ مراتبی از تحلیل شکل می‏گیرند. در جدول زیر، به انواع پرسش‏ها، سطح تحلیل، نوع تحلیل داده ­ها و منبع تحلیل آنها اشاره شده است.جدول 1. انواع پرسش ‏ها، سطح تحلیل‏ ها، نوع تحلیل داده ­ها و منابع تحلیلپرسش بنیادیچه چیزی روی داده است؟چه چیزی در حال روی دادن است؟چرا آن چیز روی داده است؟چه چیزی به وقوع خواهد پیوست؟برای وقوع آن، چه کاری می­توان انجام داد؟توضیح سطح تحلیلتوانایی درک چیزی بعد از وقوع یا ایجادتوانایی ارزیابی براساس محدودیت‏های تنظیم‏ کننده و داده­های استاندارد تعیین ‏شدهقابلیت دریافت درکی دقیق و عمیق راجع به چیزیتوانایی آنچه در آینده نیاز خواهد بود یا روی خواهد دادظرفیت خلق دید و تصویر کلی دربارۀ چیزی، ورای حد و مرز فعلی با ترکیب داده­های خارجینوع تحلیل داده ­هاتحلیل توصیفیتحلیل­کندوکاوانهتحلیل تشخیصیتحلیل پیش­نگرانهتحلیل تجویزیمنبع تأمین و  پردازشگزارش­های استانداردگزارش­های خاص و علائم عملکردی-  کوشش­های کنترلی تصادفی-  تحلیل­های رگرسیون-  شبیه­سازی و تجسم-  پیش­بینی و سناریوپردازی-   مدل‏سازی پیش‏نگرانه-  طراحی فکریسطح تحلیلبازاندیشی[1]برنگری[2]بینش[3]آینده­نگری[4]فرابینی[5] پرسش‏هایی که از سوی پژوهشگران دربارۀ مسائل و وضعیت­های سازمانی و تحلیل داده­های مرتبط با آنها طرح می­شود، به ‏طور عمده بر سه پرسش اول متمرکزند. در نوع اول پرسش‏ها، پژوهشگران داده­ های مرتبط با مسائل را پردازش می­کنند تا دریابند چه روی داده است و از این طریق، توانایی درک رخدادهای بعد از وقوع را پیدا کنند. این کار به آنها قدرت بازاندیشی می­دهد. پژوهشگر مجموعه­ای از ابزارهای تجزیه­و­تحلیل توصیفی را روی داده‌های مرتبط با مسائل به‏ کار می‏برد و به یافته­هایی می­رسد که خاصیت بازاندیشی دارد. در نوع دوم پرسش‏ها، پژوهشگر در جست‎وجوی مسائل و وضعیت­هایی است که در حال رخ دادن است. یافته­های حاصل از بررسی در این سطح، به پژوهشگر توانایی می‏دهد تا مسائل را بر اساس محدودیت­های تنظیم‏کننده ارزیابی کند. در سومین نوع از پرسش‏ ها، پژوهشگر از ابزارهای تحلیلی تشخیصی استفاده می­کند تا چرایی وقوع رخدادها را دریابد. تحلیل­های تشخیصی به‏طور عمده بر مبنای کوشش‏های کنترلی تصادفی و  تحلیل­های رگرسیون انجام می­گیرد. یافته‏ های حاصل از به‏کارگیری این ابزارهای تحلیلی، به بینشی منجر می‏شود تا پژوهشگر به درکی دقیق و عمیق راجع به علت وقوع رخدادها برسد. دو نوع پرسش دیگر، دربارۀ رخدادهای آینده و آمادگی برای پرداختن به آنهاست. این دو پرسش، یعنی چه چیزی به وقوع خواهد پیوست و هنگام وقوع آن چه کاری باید انجام داد، در سطوح چهارم و پنچم پرسشگری قرار می­گیرند. منبع تأمین و پردازش داده­های مربوط به نوع چهارم پرسش‏ها، شبیه­سازی و تجسم و سناریوپردازی است. یافته­های این سطح از تحلیل­ها که ماحصل تحلیل­های پیش‏نگرانه است، از ویژگی‏های آینده­نگری برخوردار است و توانایی درک رخدادها یا نیازهای آینده را ایجاد می‏کند. اما پرسش‏هایی که در سطح پنجم مطرح می­شوند، ظرفیت خلق دید و تصویری کلی دربارۀ چیزی ورای حد و مرز فعلی با ترکیب داده­های مختلف را به‏وجود می­آورند. در این سطح، از تحلیل تجویزی استفاده می­شود و منبع تأمین و پردازش داده­های آن نیز مدل‏سازی پیش­نگرانه و طراحی فکری است.پژوهشگران مدیریت که به مسائل صنعت، کسب­و­کارها و شرکت­ها واقف‏اند و داده­های پژوهشی را به‏ منظور نیل به راه­حل­ها بررسی می­کنند، باید بیشتر افق­هایی از پرسشگری را دنبال کنند که بر مسائل و راه­حل­های سطوح چهارم و پنجم متمرکز است؛ یعنی مسائل و راه­حل­هایی که برای سازمان‏ها آینده ­نگری و فرابینی را به ارمغان می­آورد. افق ­هایی از پرسشگری که بر شاخسار یافته ­ها و اندوخته ­های پژوهشگر، میوه ‏های آینده ­نگری و فرابینی برویاند، برای سازمان‏هایی که از میوۀ درخت تحقیق تغذیه می‏کنند، یادگیری و پایداری را به ارمغان خواهد آورد.  UR - https://jibm.ut.ac.ir/article_87867.html L1 - https://jibm.ut.ac.ir/article_87867_eb9844db049919529c6717f71d0f1b4e.pdf ER -