رفتار خرید بدون برنامه‎ریزی برخط مصرف‌کنندگان در تجارت اجتماعی: نقش تعاملات شبه‎اجتماعی کاربران (مطالعۀ موردی: کاربران شبکۀ اینستاگرام)

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت اجرایی، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد قزوین، قزوین، ایران

2 استادیار مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد قزوین، قزوین، ایران

3 مربی مدیریت فناوری اطلاعات، دانشکدۀ مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد قزوین، قزوین، ایران

چکیده

مشتری کلید اصلی موفقیت یا موفق نبودن شرکت‎هاست. رفتار خرید بدون برنامه‌ریزی از مهم‎ترین رفتارهای خرید است و در حفظ توازن بازارها نقش اساسی دارد. این رفتار مبتنی بر تصمیم‌گیری آنی در زمینۀ خرید است. پژوهش پیش رو، عوامل مؤثر بر رفتار خرید برخط بدون برنامه‎ریزی در شبکه‎های اجتماعی را بررسی کرده است. مدل مفهومی تحقیق با استفاده از روش مدل‎سازی معادلات ساختاری و بر اساس اطلاعات آماری 384 نفر که در شبکۀ اجتماعی اینستاگرام سابقۀ خرید داشتند، تحلیل شد و روایی و پایایی ابزار اندازه‎گیری بررسی و به تأیید رسید. نتایج نشان می‎دهد عامل جاذبه‎های دیداری، تأثیر مثبتی بر لذت درک شده دارد و لذت درک شده نیز، بر گرایش و اصرار به خرید بدون برنامه‌ریزی تأثیر مثبتی می‎گذارد. از بین سه عامل شباهت، تخصص و خویشاوندی، فقط تأثیر مثبت دو عامل شباهت و تخصص بر تعاملات فرا اجتماعی تأیید شد. از نتایج دیگر اینکه، تأثیر مثبت تعاملات فرا اجتماعی بر گرایش و گرایش بر اصرار به خرید بدون برنامه‌ریزی به تأیید رسید، اما تأثیر مثبت تعاملات فرا اجتماعی بر لذت درک شده تأیید نشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Unplanned Online Buying Behavior in Social Commerce: The Role of Users’ Pseudo-social Interactions (Case: Users of Instagram Network)

نویسندگان [English]

  • Shima Amiry 1
  • Mohammad Javad Mosadegh 2
  • Mohamad Reza Sanaei 3
1 MSc. Student in MBI, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
2 Assistant Prof. in IT, Islamic Azad University, Qazvin, Iran
3 Instructor in IT., Islamic Azad University, Qazvin, Iran
چکیده [English]

Today, the costumer is the key to success or failure of a company, so examination of factors affecting the behavior of costumers, especially the intention of buying, is important. One of these buying behaviors that plays a key role in maintaining market equilibrium is the unplanned buying behavior which is decision making at the moment.  In this study, factors affecting the unplanned buying behavior (entertainment) are considered in social networks. Then, the conceptual models, based on the data from 384 participants who had experienced online purchasing on the Instagram, were analyzed using AMOS software. The validity and reliability of the instrument were evaluated and proved. The results showed that elements such as enjoyment of similarities and expertise, visual and interactive attractions spread a positive impact on enhancing the tendency to unplanned buying. In addition, hyper-social interactions had positive impact on the tendency and willing to go for impulsive buying.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Enjoyment of attractions meet
  • Impulsive buying
  • Interact socially learned
  • social networking
  • Unplanned buying
احمدی ده قطب‎الدینی، م.، مشکاتی، م. (1390). تأثیر خودکارامدی رایانه و لذت ادراک‎شده از آن بر سازه‎های مدل پذیرش فناوری دیویس. مجلۀ روانشناسی، 54 (1)، 75-58.
الهی، س.م.، فضلی، ص. و یعقوبی، ر. (1392). تأثیر ویژگی‎های محصولات با فناوری بالا بر رفتار پذیرش اجتناب مصرف­کنندگان. مجلۀ مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 22(70)، 171-151.
بخشی‎زاده، ک.، خلیلی رودی، م.، رضاییان، س. (1395). تأثیر درگیری ذهنی و ویژگی‌های شخصیتی افراد بر خرید آنی پوشاک. مجلۀ مدیریت بازرگانی، 8 (1)، 46-29.
جلالی، م.، نایب‎زاده، ش. و حکاکی، س.م. (1393). بررسی رابطۀ عزت نفس، نفوذ اجتماعی و رضایت از زندگی با تمایل به خرید تفننی. مدیریت بازاریابی، 9 (23)، 93-79.
حقیقی، م.، کرمی، م.، کولایی حمیدی، ا.، ملکی، م. م. (1395). بررسی رابطۀ ارزش‎های فرهنگی و رفتار خرید آنی مصرف‎کنندگان ایرانی. مجلۀ مدیریت بازرگانی، 8 (2)، 316-301.
حیدرزاده هنزایی، ک. و دهقانی سامانی، ن. (1394). مطالعة رفتار خرید تفننی در مسافران مترو. مدیریتبازرگانی، 7(11)، 82-67.
حیدرزاده، ک. و طاهری‎کیا، ف. (1389). خریدهای تفننی و علل آن؛ ارزیابی مدلی در ایران. مجلۀ پژوهشهای مدیریت، 21(2)، 63-43.
حیدرزاده، ک.، مقدم، ب. و بکتاشی، م. (1390). تأثیر مدگرایی بر رفتار خرید تفننی در میان دانشجویان. فصلنامۀ مدیریت کسب و کار، 3(10)، 72-55.
سهرابی، ر.، صمدی،ع. یوسفی فرد، ا. (1393). طراحی و آزمون رفتار خرید ناگهانی مشتریان. کاوشهایمدیریتبازرگانی، 6(11)، 180-147.
طاهری‎کیا، ف. و نخبه زعیم، ن. (1391). بررسی برخی از عوامل اثرگذار بر تمایل به خرید تفننی. مدیریت توسعه و تحول، 9، 66-55.
عبدالوند، م.، حیدرزاده، ک.، حسن‎زاده، س. (1393). ارزیابی تأثیر عوامل فردی (هیجان و عزت نفس) و آگاهی از محصول جدید بر خرید تفننی کالاهای جدید. مجلۀ مدیریت توسعه و تحول، ویژهنامه، 22-13.
غفاری آشتیانی، پ. و اکبری، ب. (1391). بررسی عوامل تأثیرگذار بر خرید ناگهانی لوازم آرایشی. مدیریت بازاریابی، 8 (20)، 15-1.
محمودی، م. (1391). تأثیرات اجتماعی، روان‌شناختی و ویژگی محصول بر رفتار خرید تفننی مشتریان. چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، 11(2)، 136-117.
هومن، ح. (1380). مدلیابی معادلات ساختاری با کاربرد نرمافزار لیزرل. تهران: انتشارات سمت.
وظیفه‎دوست، ح.، میرمیران، ه.، (1393). عوامل مؤثر بر خرید تفننی محصول جدید با درگیری پایین. راهبردهای بازرگانی (دانشور رفتار)، 2(3)، 10-1.
Abdolvand, M., Heidarzadeh, K. & Hsanzadeh, S. (2013). Assess the impact of individual factors (emotional and self-esteem) and awareness of the new product on unplanned purchasing new goods. Journal of Management Development and Transformation, Special issue, 13-22. (in Persian)
Ahmadi deh Ghotbodini, M. & Meshkati, M. (2011). The impact of computer self-efficacy and perceived enjoyment of the structures Davis technology acceptance model. Journal of Psychology, 15(1), 58-75. (in Persian)
Anant Jyoti Badgaiyan, A. J., Verma, A. (2015). Does urge to buy impulsively differ from impulsive buying behaviour? Assessing the impact of situational factors.Journal of Retailing and Consumer services, 22, 145-157.
Bakhshi-Zadeh, K., Roudi Khalili, M., Akbarzadeh Rezaian, S., (2016). Impact of personality traits and product involvement on clothing impulsive buying. Journal of business management, 8(1), 29-46. (in Persian)
Ballantine, P.W. & Martin, B.A. (2005). Forming parasocial relationships in online communities. Advances in Consumer Research, 32(1), 197–201.
Beatty, S.E. & Elizabeth Ferrell, M. (1998). Impulse buying: modeling its precursors. Journal of Retailing, 74(2), 169–191.
Blijlevens, J., Gemser, G. & Mugge, R. (2012). The importance of being ‘well-placed’: The influence of context on perceived typicality and esthetic appraisal of product appearance. Acta Psychologica, 139(1), 178–186.
Chen, J.V., Su, B.C. & Widjaja, A.E. (2016). Facebook C2C social commerce: A study of online impulse buying. Decision Support Systems, (83), 57-69.
Davis, F. D., Bagozzi, R. P. & Warshaw, P. R. (1989). User acceptance of computer technology: a comparison of two theoretical models. Management Science, 35(8), 983–1003.
Elahi, S., Fazli, S. & Yaghobi, R. (2014).Characteristics of consumers to avoid products with high technology adoption behavior. Journal of Management Studies (recovery and development), (70), 151-171.(in Persian)
Ghafari, P. &Akbari, B. (2012). Factors influencing the impulse buying cosmetics. Journal of Business Management, (20), 11-15. (in Persian)
Haghighi, M., Karami, M., Koulai Hamidi, A., Maleki, M. M., (2016). Investigation of the Relationship between Cultural Values and Iranian Consumers Impulse Buying Behavior. Journal of business management, 8(2), 301-316.
(in Persian)
Hajli, N. (2014). The role of social support on relationship quality and social commerce. Technological Forecasting and Social Change, (87), 17–27.
Hanzaei, K. & Samani, N (2015). The study of unplanned purchasing behavior of subway passengers. Journal of business management, 7(11), 67-82.(in Persian)
Heidarzadeh, K., Moghadam, B. & Baktashi, M. (2011).Fashions impact on impulse buying behavior among students. Journal of business management, 3(10), 55-72.(in Persian)
Hooman, H.A. (1993). Structural equation modelling with LISREL application, SAMT publication. (in Persian)
Horton, D. & Wohl, R.R. (1956). Mass communication and parasocial interaction: observations on intimacy at a distance. Psychiatry, 19(3), 215–229.
Jalali, M., Nayeb- zadeh, Sh. & Hakaki, S .M. (2013). The relationship between self-esteem, social influence and life satisfaction with a tendency to impulse buying. Journal of Business Management, 9(23), 79-93.(in Persian)
Labrecque, L. I. (2014). Fostering consumer–brand relationships in social media environments: the role of parasocial interaction. Journal of Interactive Marketing, 28(2), 134–148.
Lee, S., Ha, S., & Widdows, R., (2011). Consumer responses to high-technology products: Product attributes, cognition, and emotions. Journal of Business Research, 64(11), 1195-1200.
Liang, T.P., Ho, Y.T, Li, Y.W. and Turban, E. (2011), What Drives Social Commerce: The Role of Social Support and Relationship Quality. International Journal of Electronic Commerce, winter, 16(2), 69-90.
Mahmodi, M. (2012).Social, psychological and product features on unplanned purchasing behavior of customers. Journal of Vision of Business Management, 11 (2), 117-136. (in Persian)
Mosadegh, M.J. & Behboudi, M. (2011). Using social network paradigm for developing a conceptual framework in CRM. Australian Journal of Business and Management Research, 1(4), 63–71.
Powell, L., Richmond, V. P., & Williams, G.C. (2011). Social networking and political campaigns: perceptions of candidates as interpersonal constructs. North American. Journal of Psychology, 13(2), 331–342.
Rook, D. W. & Fisher, R. J. (1995). Normative Influences on Impulsive Buying Behavior. Journal of Consumer Research, 22 (3), 305–133.
Sharma, P., Sivakumaran, B. & Marshall, R. (2010). Impulse buying and Variety seeking: A trait-correlates perspective. Journal of Business Research, 63(3), 276-83.
Siorowska, A.G. (2011). Gender as a moderator of temperamental causes of impulse buying tendency. Journal of Customer Behaviour, 10 (2), 119–142.
Soares, A.M. & Pinho, J.C. (2014). Advertising in online social networks: the role of perceived enjoyment and social influence. Journal of Research in Interactive Marketing, 8(3), 245-263.
Sohrabi, R., Samadi, A. & Yosefi Fard, A. (2013). Design and test impulse buying behavior of customers. Journal of Explore business administration, 6(11), 147-180.(in Persian)
Taheri, F. & Nokhbeh, N. (2012).Some of the factors affecting the desire to buy without planning. Journal of Management development, (9), 55-66.
(in Persian)
Vazifeh Doost, H. & Mirmiran, M. (2014). Factors influencing impulse buying new products with low involvement. Strategies trading (scholar behavior), 2(3), 1-10. (in Persian)
Xiang, L., Zheng, X., Lee, M.Q.O. & Zhao, D. (2016). Exploring consumers’ impulse buying behavior on social commerce platform: The role of parasocial interaction. International Journal of Information Management, 36(3), 333–347.