یکی از مراحل پژوهش، نوشتن گزارش پژوهش است. این مرحلهای است که محقق تلاش میکند که یافتههـایش را بـا دیگران به اشتراک بگذارَد و اهمیت و نتایج پژوهش خود را به دیگران نشان دهد. به یاد داشته باشیم که بهترین پژوهش هم با گزارش ضعیف، پژوهش خوبی جلوه نمیکند و زحمات و تلاشهای پژوهشگر را برای دیگران نمایـان نمـیسـازد. این مرحله، همانند «سفرهآرایی» است. اگر شما بهترین آشپز باشید و بهترین غذا را هم تهیه کرده باشید، با سفرهآرایـی بد، زحمات خود را هدر میدهید. گزارش پژوهش به دو صورت کتبی و شفاهی صورت میگیرد که هر یک مهارتهای خـود را نیـاز دارد. در ایـن سخن، به گزارش کتبی و نحوه نوشتن آن میپردازیم. گزارش برای انتقال مفاهیم به دیگران است. شاید پژوهش برای خود پژوهشگر روشن باشد؛ امـا گـزارش پـژوهش برای خوانندگان و شنوندگان نکات مبهم زیادی داشته باشد؛ زیرا به اندازه پژوهشگر با موضوع درگیـر نبـودهانـد. خطـای پژوهشگری که زمان زیادی با پژوهش خود درگیر بوده است، این است که تصور کند موضوع بـرای مخاطبـان پـژوهش هم به همین اندازه روشن است و در نوشتن گزارش پژوهش، سطح دانش تخصصی و زمینه کاری و... مخاطبـان خـود را در نظر نگیرد. بنابراین نوشتن گزارش پژوهش هم، مانند سایر قسمتهای پژوهش، به مهارتها و دقتهایی نیاز دارد که بهصورت خلاصه به آنها اشاره میشود: 1 .با مخاطب پژوهش ارتباط برقرار کنید. گزارش را به زبان او بنویسـید. بـرای مثـال، در قسـمت خلاصـه و پیشنهادهای اجرایی، سعی کنید از کمترین اصطلاحات تخصصی استفاده کنید. 2 .مهارت نوشتن و زیبانویسی را در خود تقویت کنید. از کلمـههـای احساسـی و اغـراقآمیـز دوری کنیـد. مدیریت بازرگانی، 1399 ،دوره 12 ،شماره 3 521 واژههایی را که حساسیت خاصی ایجاد میکنند، استفاده نکنید و در نهایت اینکه باید از نوشتن لذت ببرید و این لذت را هم به خواننده انتقال دهید. جملههای طولانی و عبارتهای بلند، خواننده را خسته کرده و او را به ادامه مطالعه ترغیب نمیکند. زیبا نوشتن و رعایت اخلاق نوشتاری بهمعنای احترام بـه خواننـده اسـت و بـه ارتبـاط خواننده با پژوهش کمک میکند. 3 .مقدمه و خلاصه هر فصل را زیبا و تأثیرگذار بنویسید تا خواننده به خواندن آن ترغیب شود. خلاصه فصل یا مقدمه فصل، باید به شکلی باشد که مخاطب را به خواندن فصل بعد علاقهمند کند. مقدمه هـر فصـل مثـل ویترین فصل شماست، باید برانگیزاننده باشد. خواننده گزارش پژوهش شما باید حس کند که شما عمیقا درگیر موضوع پژوهش بوده اید و با پزوهش خود زندگی کرده اید و پزوهش جزیی از زندگی شما بوده است. 4 .حساسیت اخلاقی داشته باشید. به سرقت ادبی حساس باشید، گاهی ناخواسته ممکن است درگیر آن شوید. رفرنسها باید دقیق باشند. ملاحظات اخلاقی را در خصوص افراد یا سازمانهایی کـه در گـزارش از آنهـا نـام میبرید، رعایت کنید. با گسترش اینترنت، گزارش پژوهش شما در معرض دید و قضـاوت افـراد بسـیاری قـرار میگیرد که هم فرصت است و هم تهدید. استفاده از تحقیقات دیگران و رفرنس دادن بـه آن هـا نقطـه قـوت پژوهش شما است نه نقطه ضعف آن. 5 .برای طراحی صفحههای گزارش خود وقت بگذارید. برای گزارش خود، از فونتهای مناسب ، زنگ های مناسب ، تقسیمبندی گزارش به عناوین اصلی و فرعی و نیز، نرمافزارهای مناسـب اسـتفاده کنیـد. اسـتفاده از جدولها، شکلها و اینفوگرافیکهای مناسب، نهتنها خواننده را خسته نمیکنـد، بلکـه او را بـه ادامـه خوانـدن وامیدارد. به یاد داشته باشید که شما وقت زیادی ندارید تا مخاطبان خود را درگیر متن گـزارش کنیـد. اگـر در صفحههای اول، مقدمه و خلاصه پژوهش نتوانید مخاطب را جذب کنید، آنهـا خوانـدن گـزارش شـما را ادامـه نمیدهند. و بازنویسی 2 ، ترکیب 1 6 .مراحل نوشتن، مثل پیشنویس را رعایت کنید. حتـی نویسـندگان بـزرگ نیـز 3 متنهای خود را بارها بازنویسی میکنند. 7 .ویراستاری خوب، به کار شما ارزش میدهد، برای ویرایش متن گزارش، از نرمافزارهای مخصـوص یـا از ویراستار خوب بهره ببرید. به یاد داشته باشید که ممکن است به بهترین پژوهش هم توجهی نشود، مگـر آنکـه مخاطبان نتایج را درک کرده و جذب آن شوند. جدا از توصیههای بالا، نکات دیگری هم وجود دارد، که می توانید برای اطلاعات بیشتر، فصل آخر کتابهای روش تحقیق را مطالعه کنید؛ در این کتابها به نحوه تدوین گزارش پـژوهش پرداختـه مـیشـود، موضـوعاتی کـه معمـولاً در کلاس های درس روش تحقیق به آن توجه کمتری میشود. مهارت گزارشنویسی، برخورداری از تفکر خلاق، استفاده از فناوریهای موجود در گزارشنویسـی و سـازماندهـی جذاب گزارش پژوهش، آن را به گزارش خوشنگاشت تبدیل میکند و میتواند زحمات و تلاشهای شما را برای دیگران آشکار کند. گزارشهایی که صرفاً به جدولهای آماری و خروجی نرمافزارهای رایانهای محدود میشوند، داسـتان اصـلی پژوهش شما را نمایان نکرده و به ارتباط مؤثر با مخاطبان پژوهش شما منجر نخواهند شد. گزارشی که غلطهـای تـایپی فراوانی داشته باشد، بیدقتی محقق را نشان میدهد و ناخواسته این احساس را به خواننده القا میکند که احتمالاً محقـق در انجام بخشهای دیگر تحقیق هم بیدقتی کرده و به یافتههای شما شک میکند. مطمئن باشید که با وقـت گذاشـتن برای گزارش پژوهش خود، ارزش افزوده زیادی برای تلاشهای شما در طول تحقیق، ایجاد خواهد شد.
)