شناسایی عوامل مؤثر بر فرایند تصمیم‌گیری خرید برخط با تأکید بر تصویر ایده‌ آل خود مجازی با رویکرد‌های شناختی: روش فراترکیب

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 دانشجوی‌کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی بین المللی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

10.22059/jibm.2024.364016.4640

چکیده

هدف: در عصر دیجیتال، جایی که رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی نقش اصلی را در زندگی ما ایفا می‌کنند، مفهوم تصویر ایده‌آل خود مجازی به‌عنوان یک عامل برجسته و مؤثر بر رفتار مصرف‌کننده، به‌ویژه در حوزه خرید برخط، پدیدار شده است. با ظهور فضای مجازی و رسانه‌های اجتماعی و شکل‌گیری دنیایی مجازی از ارتباطات، مفاهیم و برداشت‌های افراد از خود حقیقی و ایده‌آل نیز به این دنیای مجازی سرایت پیدا کرده و به دلیل حضور افراد در تعاملات و فعالیت‌های پررنگ آنان در رسانه‌های اجتماعی، تعریف هویت دیجیتال و همچنین هویت ایده‌آل در فضای مجازی امری اجتناب‌ناپذیر شده است. درک عوامل شناختی که زیربنای تصویر ایده‌آل مجازی از خود هستند، جهت طراحی راهبردهای بازاریابی و ارتباط با مشتریان حائز اهمیت است. هدف از اﻳﻦ ﭘﮋوﻫﺶ، ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ عوامل مؤثر ﺑﺮ فرایند تصمیم‌گیری خرید برخط با تأکید بر تصویر ایده‌آل خود مجازی و رویکردهای شناختی، در ﭘﺎﺳـﺦ ﺑـﻪ اﻳـﻦ پرسش اﺳـﺖ ﻛـﻪ چه عواملی بر فرایند تصمیم‌گیری خرید برخط با تأکید بر تصویر ایده‌آل خود مجازی مؤثر هستند.

روش: پژوهش حاضر از لحاظ روش دارای روش کیفی است و بر اساس رویکرد فراترکیب انجام شده است. مطالعات مرتبط انجام شده در زمینه تصمیم‌گیری خرید برخط و تصویر ایده‌آل خود مجازی جامعه پژوهش را تشکیل می‌دهند که بین سال‌های 2000 تا 2023 در نشریات معتبر علمی جستجو شدند. در نهایت 74 مقاله به‌ عنوان نمونه انتخاب شد و پس از تحلیل محتوای آن‌ها عوامل مؤثر بر فرایند تصمیم‌گیری خرید برخط با تأکید بر تصویر ایده‌آل خود مجازی استخراج گردید.

یافته‌ها: کدهای فرعی که نشان‌دهنده عوامل مؤثر بر فرایند تصمیم‌گیری خرید برخط با تأکید بر تصویر ایده‌آل خود مجازی است، در پژوهش استخراج شد. در مرحله بعدی با استفاده از این کدها و باتوجه‌به نزدیکی معانی و مفاهیم آن‌ها، 19 کد محوری (تم) تعیین و تعریف شد و در مرحله نهایی، کدهای محوری تدوین شده ذیل 7 مؤلفه اصلی هویت و خودپنداره واقعی و ایده‌آل، تصویر بدن و تفاوت‌های جنسیتی، عوامل فرهنگی، اجتماعی و جمعیت‌شناختی، رفتار خرید و عوامل بازاریابی و تجاری، عوامل درونی و روان‌شناختی، بستر برخط و فناوری‌های مجازی و ارتباطی، فرایندهای ذهنی و شناختی قرار گرفتند.

نتیجه‌گیری: در این پژوهش عوامل هویت و خودپنداره واقعی و ایده‌آل، تصویر بدن و تفاوت‌های جنسیتی، عوامل فرهنگی، اجتماعی و جمعیت‌شناختی، رفتار خرید و عوامل بازاریابی و تجاری، عوامل درونی و روان‌شناختی، بستر برخط و فناوری‌های مجازی و ارتباطی و فرایندهای ذهنی و شناختی به‌عنوان عوامل اثرگذار بر فرایند تصمیم‌گیری خرید برخط باتوجه‌به تصویر ایده‌آل خود مجازی شناسایی شدند که شناخت و درک این عوامل در هنگام تصمیم‌گیری خرید، می‌تواند در تحلیل رفتار مصرف‌کنندگان و بهبود تجربه مشتریان در فروشگاه‌های برخط و خرید مجازی، روان‌شناسی مصرف‌کنندگان، خرید موفق و رضایت‌بخش مشتریان، طراحی محصول، طراحی وب‌سایت و فروشگاه‌های برخط و افزایش فروش و سودآوری کسب‌وکارهای برخط و حوزه تجارت الکترونیک مؤثر و بااهمیت باشد.

روش: پژوهش حاضر از لحاظ روش دارای روش کیفی است و بر اساس رویکرد فراترکیب انجام شده است. مطالعات مرتبط انجام شده در زمینه تصمیم‌گیری خرید آنلاین و تصویر ایده‌آل خود مجازی جامعه پژوهش را تشکیل می‌دهند که بین سال‌های 2000 تا 2023 در نشریات معتبر علمی جستجو شدند. در نهایت 74 مقاله به‌ عنوان نمونه انتخاب شد و پس از تحلیل محتوای آن‌ها عوامل مؤثر بر فرایند تصمیم‌گیری خرید آنلاین با تأکید بر تصویر ایده‌آل خود مجازی استخراج گردید.

یافته‌ها: کدهای فرعی که نشان‌دهنده عوامل مؤثر بر فرایند تصمیم‌گیری خرید آنلاین با تأکید بر تصویر ایده‌آل خود مجازی است، در پژوهش استخراج شد. در مرحله بعدی با استفاده از این کدها و باتوجه‌به نزدیکی معانی و مفاهیم آن‌ها، 19 کد محوری (تم) تعیین و تعریف شد و در مرحله نهایی، کدهای محوری تدوین شده ذیل 7 مؤلفه اصلی هویت و خودپنداره واقعی و ایده‌آل، تصویر بدن و تفاوت‌های جنسیتی، عوامل فرهنگی، اجتماعی و جمعیت‌شناختی، رفتار خرید و عوامل بازاریابی و تجاری، عوامل درونی و روان‌شناختی، بستر آنلاین و فناوری‌های مجازی و ارتباطی، فرایندهای ذهنی و شناختی قرار گرفتند.

نتیجه‌گیری: در این پژوهش عوامل هویت و خودپنداره واقعی و ایده‌آل، تصویر بدن و تفاوت‌های جنسیتی، عوامل فرهنگی، اجتماعی و جمعیت‌شناختی، رفتار خرید و عوامل بازاریابی و تجاری، عوامل درونی و روان‌شناختی، بستر آنلاین و فناوری‌های مجازی و ارتباطی و فرایندهای ذهنی و شناختی به‌عنوان عوامل اثرگذار بر فرایند تصمیم‌گیری خرید آنلاین باتوجه‌به تصویر ایده‌آل خود مجازی شناسایی شدند که شناخت و درک این عوامل در هنگام تصمیم‌گیری خرید، می‌تواند در تحلیل رفتار مصرف‌کنندگان و بهبود تجربه مشتریان در فروشگاه‌های آنلاین و خرید مجازی، روان‌شناسی مصرف‌کنندگان، خرید موفق و رضایت‌بخش مشتریان، طراحی محصول، طراحی وب‌سایت و فروشگاه‌های آنلاین و افزایش فروش و سودآوری کسب‌وکارهای آنلاین و حوزه تجارت الکترونیک مؤثر و بااهمیت باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying the Effective Factors on the Online Shopping Decision Process with Emphasis on Virtual Ideal Self-image and Cognition Approaches: A Meta-Synthesis Method

نویسندگان [English]

  • Amir Mohammad Colabi 1
  • Abbas Goodarzi 2
1 Assistant Professor, Faculty of Management and Economic, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
2 MSc. Student in International Business Administration Faculty of Management and Economics, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Objective: Consumers' decision-making and, in fact, the purchase decision-making process of consumers and customers, is one of the basic and fundamental principles in the general concept of consumer behavior and is of great importance in this field as well. In today's era, the increase of technologies has changed our lifestyle and naturally the buying process as well, and nowadays virtual and online shopping as well as shopping from internet platforms, in order to meet the needs, due to its advantages and ease in the current life of consumers, are very widely used and popular, and online shopping has become an all-encompassing aspect of modern consumer culture, so that today the online shopping decision is recognized as an integral part of consumer behavior. This buying behavior and understanding of how people make decisions is a vital and required element of companies and businesses, especially online businesses, and the field of e-commerce, to achieve high productivity and customer satisfaction. In the digital age, where media and social networks play a central role in our lives, the concept of virtual ideal self-image has emerged as a prominent and effective factor in consumer behavior, especially in the field of online shopping.

Due to the fantastic emergence of virtual space and social media and the formation of a virtual world of communication and interactions, people's concepts and perceptions of their real and ideal selves have also spread to this virtual world, and because of the presence of people in their interactions and passionate activities in social media. Defining the digital identity as well as the ideal identity in the virtual space has become inevitable.

One of the basic issues in consumer behavior is how consumers develop, adapt, and use strategies and decision-making processes.The purpose of this study is to identify the factors that influence the decision-making process of online shopping, with a particular emphasis on the virtual ideal self-image and cognition approaches. The research aims to answer the question of what factors are effective in the decision-making process of online shopping, with a focus on the virtual ideal self-image.

Method: To achieve this objective and identify the effective components of the decision-making process of online shopping with an emphasis on the virtual ideal image, a meta-synthesis research method was employed. The strategy and process for searching and selecting articles were determined, and relevant and validated articles were extracted between 2000 and 2023. After refining the articles, content analysis was performed on the final 74 articles.

Result: The research extracted sub-codes that represent the factors influencing the decision-making process of online shopping with an emphasis on the virtual ideal self-image. Using these codes and according to the closeness of their meanings and concepts, 19 core codes (themes) were determined and defined. In the final stage, the following core codes were compiled for the following 7 main clusters: identity and real and ideal self-concept, body image, and gender differences, cultural, social, and demographic factors, shopping behavior and marketing and commercial factors, internal and psychological factors, online platforms and virtual and communication technologies, mental, and cognitive processes.

Conclusion: The popularity of online shopping and the increasing trend of this type of purchase of goods and services has greatly increased in the past few years and has changed the way consumers make decisions. Although traditional brick-and-mortar stores are still used by consumers, consumers are increasingly turning to online shopping to make purchases that meet their various needs while enjoying the advantages of online shopping.This research has identified a range of factors that influence the decision-making process of online shopping, including real and ideal identity and self-concept factors, body image and gender differences, cultural, social, and demographic factors, shopping behavior and marketing and commercial factors, internal and psychological factors, online platforms and virtual communication technologies and processes, and mental and cognitive factors. Understanding these factors is crucial for analyzing consumer behavior and improving the customer experience in online stores and virtual shopping. By taking these factors into account, businesses can enhance consumer psychology, facilitate successful and satisfactory shopping experiences, optimize product and website design, and ultimately increase sales and profitability in the e-commerce field.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta-synthesis approach
  • Online shopping
  • self-concept
  • virtual ideal self-image