اندازه‌گیری کارایی نسبی مزیت رقابتی ایران بر اساس مدل کمی الماس‌گون پورتر در مقایسه با کشورهای منتخب ـ رویکرد DEA

نویسندگان

1 دانشیار دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد، گروه مدیریت بازرگانی، تهران، ایران

2 استاد دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد، گروه مدیریت صنعتی، تهران، ایران

3 کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده مدیریت و اقتصاد، گروه مدیریت بازرگانی، تهران، ایران

چکیده

پژوهش‌های مربوط به مزیت رقابتی اغلب در سطوح بنگاه یا صنعت مورد نظر قرارگرفته، اما نگاه کلان‌تر یعنی بررسی مزیت‌رقابتی در سطح ملی و به‌صورت جامع کمترمورد توجه پژوهشگران بوده‎است. این مقاله برای حل این مشکل و با برگزیدن نگرشی کارایی‌محور و توجه به حضور ورودی‌های هر کشور به محاسبه کارایی آن‌ها در مزیت‌رقابتی پرداخته می‌شود. مبانی نظری با تعریف مفهوم مزیت رقابتی آغاز و به مدل مزیت رقابتی کشورها که توسط پورتر طراحی شده، ختم می‌شود. این مسیر از مدل ریاضی قوی تحلیل پوششی داده‌ها کمک گرفته می‌شود، مدل برای برآورده کردن هدف دوسویه ما و لحاظ کردن همزمان منابع و نتایج بسیار مناسب است. مدل الماس‌گون پورتر در مجموع شش مؤلفه ورودی برای بررسی مزیت‌های رقابتی کشورها تعریف می‎کند. در این مدل مزیت‌های رقابتی عبارتند از صادرات و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی ورودی که در پژوهش به‌عنوان خروجی استفاده می‌شوند. با توجه به پژوهش‌های قبلی که روی این مدل انجام گرفته و به کمی‌شدن این مدل انجامیده، پژوهشگر از همین مدل کمی برای جمع‌آوری داده‌ها استفاده و سعی کرده با انتخاب رویکرد مناسب تحلیل پوششی داده‌ها به محاسبه کارایی بپردازد. با توجه به انتخاب 112 کشور و 12 شاخص ورودی و دو شاخص خروجی نتیجه حاصل ایران را با کارایی 67/68 درصد در رتبه هفتاد قرار می‌دهد. بررسی روند کارایی در سال‌های 2000، 2003 و 2006 ابزاری برای استمرار ارقام کارایی حاصل می‌کند. این روند ایران با یک رشد سهمگین کارایی که حاصل کاهش واردات کالاهای تولیدی و افزایش سرمایه‌گذاری مستقیم خارجیست به کارایی کامل در سال 2006 می‌رسد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Measuring Relative Efficiency of Competitive Advantage Iranian Using Quantitative Porter Diamond Model, Comparing to Selective Countries - DEA approach

نویسندگان [English]

  • hamid khodadad 1
  • adel AZAR 2
  • Esmaeil Shahtahmasebi 3
چکیده [English]

Researching the domain of competitive advantage, are carried out at the levels of entity or industry. But a broader perceptive which is the investigation of competitive advantage at national level and more comprehensive level has been rarely taken into account by researchers. To solve this problem, in this article, relying on a efficiency – oriented approach and paying attention to the inputs of each country. The efficiency of each country is examined in competitive advantage. As a whole porter diamond model defines, 6 input elements, for examining competitive advantage of countries. Considering the previous research which is done on this model has resulted in gratification of this model, the researchers have tried to calculate the efficiency by selecting a suitable data envelopment analysis approach. Regarding the selection of 112 countries and 12 input criteria and 2 output criteria, it was shown that having 68.67% of efficiency Iran is ranked 70th. Examining the efficiency a during 2000-2003-2006 results in a continuity of efficiency significance. In this way, Iran, by a great growth of efficiency which is the result of the decrease in Manufactures imports and the increase in direct foreign investment has obtained the efficiency in 2006.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Competitive Advantage
  • DEA.
  • Efficiency
  • Non-petroleum Export
  • Porter Diamond Model