بازپردازی شاخص های توسعه قابلیت های انسانی در پرتو فرمان امام علی "علیه السلام" به مالک اشتر

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استاد، گروه مدیریت مالی، دانشگاه تهران

2 دکترای تخصصی مدیریت رسانه، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 استاد مدیریت دولتی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

در این پژوهش ضمن معرفی رویکرد قابلیت، تلاش شده است تا برد نافذ شاخص­های توسعه قابلیت­های انسانی بر اساس دستورالعمل­های نامه 53 نهج­البلاغه که بُردی فرازمانی دارد مدنظر قرار بگیرد. در این پژوهش، جهت گردآوری داده­ها، متن گرانمایه این نامه با استفاده از روش تحلیل تم مورد تحلیل و کدگذاری قرار گرفت. نتایج حاصل از این پژوهش مشتمل بر دوازده تم فرعی در باب فلسفه حکومت، عاملیت انسانی مردم، مقام خلیفه­اللهی انسان، اصلاح امور مردم به مثابه حق صریح آنان، تعدد ذی­نفعان، انگیزه، احترام به اختیار مثبت، عدالت­خواهی، انصاف­جویی، توسعه سلامت و فرصت­های اقتصادی، توسعه فرصت­های حمایتی و آبادسازی و اصلاح بلاد و شهرها و پنج تم اصلی دال بر پدیده محوری توسعه قابلیت­های انسانی، شرایط علّی توسعه این قابلیت­ها، شرایط میانجی توسعه این قابلیت­ها، شرایط زمینه­ای توسعه این قابلیت­ها و پیامد نهایی توسعه این قابلیت­ها بود. در نهایت با استفاده از تم­های اصلی و فرعی، چارچوبی جهت توسعه رویکرد قابلیت­های انسانی ارائه شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Reprocessing the Indicators of Human Capabilities Development in the light of Imam Ali’s (peace be upon him) Order to Malek Ashtar

نویسندگان [English]

  • Vahid Mahmoudi 1
  • Shahrzad Nayyeri 2
  • Ali Asghar Pourezzat 3
1 Professor, Finance Management, University of Tehran, Tehran, Iran
2 Ph.D, Media Management, Tehran, Iran.
3 Professor, Public Administration, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

In addition to give an introduction on capability approach, in this study, according to instructions of Imam Ali’s (peace be upon him) letter 53 of Nahj al-Balaghah, authors tried to considered effective range of indicators in human capabilities development. In order to data collection, the precious text of letter 53 of Nahj al-Balaghah as a source of information has been coded and analyzed using thematic analysis. The results include twelve sub-themes on this subject which are: the philosophy of governance, human agency of people, the divine authority of human, reforming public affairs as an inalienable right, multiple stockholders, motivation, respecting positive authority, justice, equity, developing health and economic opportunities, developing supportive opportunities and reclamation and reforming cities and towns; and five main themes which are: central phenomenon of human capabilities development, the casual and intermediary conditions in capabilities development, and their underlying conditions and final consequences. Finally, using the main and subsidiary themes, a framework has been proposed to develop the human capabilities approach.

کلیدواژه‌ها [English]

  • capability approach
  • human capabilities
  • Human Development
  • Nahj al-Balaghah
  • Thematic analysis
باسخا، م.؛ عاقلی کهنه شهری، ل. و مسائلی، ا. ( 1389 ). رتبه بندی شاخص کیفیت زندگی در استا نهای
.95-112 :(37) کشور. فصلنامة رفاه اجتماعی، 10
پاول، ر. آر. ( 1379 ). رو شهای اساسی پژوهش برای کتابداران. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی.
تقوی، م. و محمدی، ح. ( 1385 ). تأثیر سرمایة انسانی بر رشد اقتصادی در ایران. پژوهشنامة اقتصادی، 6
.15-43 :(22)
جاجرمی، ک. و کلته، ا. ( 1385 ). سنجش وضعیت شاخ صهای کیفیت زندگی در شهر از نظر شهروندان
.5-18 :(8) (مطالعة موردی: گنبد قابوس). مجلة جغرافیا و توسعه، 4
بازپردازی شاخص های توسعة قابلیت های انسانی در پرتو فرمان... 185
دانایی فرد، ح. و مظفری، ز. ( 1387 ). ارتقا روایی و پایایی در پژوه ش های کیفی مدیریتی : تأملی بر
.131-162 :(1) استراتژی های ممیزی پژوهشی. پژوه شهای مدیریت، 1
دروین، ب.؛ گراسبرگ، ل.؛ اوکیف، ب. و وارتلا، ا. ( 1388 ). بازنگری در ارتباطا ت: مسائل مربوط به
نگار هها. تهران: دفتر مطالعات و توسعة رسانه ها.
تهران: بنیاد نه جالبلاغ ه و دفتر نشر فرهنگ .« علی هالسلام » رضی، س. ( 1379 ). نه جالبلاغه امام عل ی
اسلامی.
سایر، آ. ( 1388 ). روش در علوم اجتماعی: رویکردی رئالیستی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات
فرهنگی.
سرمد، ز.؛ بازرگان، ع. و حجازی، ا. ( 1380 ). رو شهای تحقیق در علوم رفتاری. تهران: آگاه.
سن، آ. ( 1385 ). توسعه ب همثابه آزادی. تهران: انتشارات دانشکدة مدیریت دانشگاه تهران.
سن، آ. ( 1390 ). اندیشة عدالت. تهران: کندوکاو.
غفاری، غ. و امیدی، ر. ( 1388 ). کیفیت زندگی: شاخص توسعة اجتماعی. تهران: شیرازه.
فیشلر، ر. ( 1381 ). برنامه ریزی برای بهبود وضعیت زندگی : از استاندارد زندگی تا کیفیت زندگی .
.17-26 :(1) جستارهای شهرسازی، 1
مارشال، ک. و راسمن، گ. ( 1377 ). روش تحقیق کیفی. تهران: دفتر پژوهش های فرهنگی.
متوسلی، م.؛ نیکونسبتی، ع. و بیات، م. ( 1389 ). توسعة انسانی به مثابه فرایندهای درهم تنیده. مجلة توسعه
.1-21 :(1) روستایی، 2
:( 225 و 226 ) محمودی، و. ( 1385 ). سرمایة انسانی، توانمندی انسانی. اطلاعات سیاس ی اقتصادی، 21
.220-227
محمودی، و. ( 1386 ). تأملی بر دو مفهوم سرمایة انسانی و قابلیت انسانی : توسعه ای از جنس دیگر .
.8 :( روزنامه اعتماد ملی، ( 436
-131 :( 260 و 259 ) محمودی، و. ( 1388 ). توانمندی انسانی و توسعه. اطلاعات سیاسی - اقتصادی، 24
.124
هومن، ح. ( 1389 ). راهنمای عملی پژوهش کیفی. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی
دانشگاه ها (سمت).
Alkire, S. (2002). Dimensions of Human Development. World Development, 30 (2):
181–205.
ی، دورة 6، شمارة 1، بهار 1393 􀨩 بازرگا 􀢌􀦶􀭌د􀥠 186
Alkire, S. (2005). Why the capability approach. Journal of human development, 6
(1): 115-134.
Bhaskar, R. (2005). The Possibility of Naturalism :A Philosophical Critique of the
Contemporary Human Sciences. London & New York: Routledge.
Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative
Research in Psychology, 3 (2): 77-101.
Carlile, P. R. & Christensen, C. M. (2005). The Cycles of Theory Building in
Management Research. Harvard Business School.
Corbridge, S. (2002). Development as freedom: the spaces of Amartya Sen.
Progress in Development Studies, 2 (3): 183-217.
Ferrans, C. E. (1996). Development of a conceptual model of quality of life.
Scholarly inquiry of nursing practice, 10 (3): 293-304.
Gasper, D. (2007). What is the capability approach? Its core, rationale, partners and
dangers. The Journal of Socio-Economics, 36 (3): 335-359.
Human development and capability association. (2005). Briefing Note: Capability
and Functionings: Definition & Justification. www.capabilityapproach.com/
pubs/HDCA_Briefing_Concepts.pdf.
Jackson II, R. L., Drummond, D. K. & Camara, S. (2007). What Is Qualitative
Research? Qualitative Research Reports in Communication, 8 (1): 21-28.
Kuklys, W. (2005). Amartya Sen’s capability approach. Springer.
Lanzi, D. (2007). Capabilities, human capital and education. The Journal of Socio-
Economics, 36 (3): 424–435.
Marshall, C. & Rossman, G. B. (2011). Designing Qualitative Research. Unitaed
States of America: Sage publications Inc.
Morgan, G. & Smircich, L. (1980). The Case for Qualitative Research. The Academy
of Management Review, 5(4): 491-500.
Navarro, V. (2000) Development & quality of life: A critique of Amartya Sen’s
development as freedom. International Journal of health services, 30 (4):
661-674.
Qizilbash, M. (1997). A weakness of the capability approach with respect to gender
justice. Journal of International Development, 9 (2): 251–262.
Robeyns, I. (2003). The Capability Approach: An interdisciplinary introduction. 3rd
International Conference on the Capability Approach, 57-1.
Robeyns, I. (2005). The Capability Approach: A theoretical survey. Journal of
human development, 6 (1): 93-115.
Sen, A. (1992). Inequality reexamined, Cambridge: Harvard University Press.
Sen, A. (1999). Development as freedom. New York: Oxford university press