تدوین الگوی توسعه شبکه‌ای بنگاه‌های کوچک و متوسط: ارائه نظریه داده‌بنیاد

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، مجتمع آموزش عالی گناباد، خراسان رضوی، ایران.

2 استادیار، گروه مدیریت، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه بین‎المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.

چکیده

هدف: بنگاه‌های کوچک و متوسط، نقش مؤثری در توسعه اقتصادی دارند؛ اما به‌دلیل محدودیت‌های متعدد، متأسفانه با ورشکستگی زیادی مواجه می‌شوند. بر این اساس، هدف مقاله حاضر، تدوین الگوی توسعه شبکه‌ای بنگاه‌های کوچک و متوسط است.
روش: در پژوهش حاضر، از روش نظریه داده‌بنیاد برای تدوین مدل استفاده شده است. داده‌های لازم از طریق مصاحبه با خبرگان دانشگاهی، مدیران و مشاوران سازمان صنایع کوچک و همچنین، بررسی اسناد فرادستی و گزارش‌های مرتبط جمع‌آوری شده است که با استفاده از روش نمونه‌گیری نظری، نمونه‌گیری تا زمان رسیدن به اشباع مقوله‌ها ادامه یافت. داده‌های پژوهش نیز هم‌زمان با جمع‌آوری، طی مراحل سه‌گانه کدگذاری باز، محوری و گزینشی تحلیل شدند.
یافته‌ها: بر اساس یافته‌های پژوهش، الزامات قانونی، اهمیت بنگاه‌های کوچک و متوسط و محدودیت‌های آنها، از جمله دلایل و ضرورت‌های حمایت از بنگاه‌های کوچک و متوسط است. توسعه همه‌جانبه بنگاه‌های کوچک و متوسط شامل توسعه کارآفرینی، توسعه بازار، توسعه منابع انسانی، توسعه فناوری و توسعه شبکه‌ای است. توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط با توجه به تعداد زیاد و پراکندگی آنها، به‎ تربیت مشاوران توانمند و مشارکت تمامی نهادهای دولتی و تشکل‌های خصوصی نیاز دارد. همچنین، با توجه به نیاز توسعه‏ بنگاه‌های کوچک و متوسط به تخصص‌های متنوع، لازم است که تیم‌های توسعه با تخصص‌های مکمل تشکیل ‏شود و هر تیم، شبکه‌ای از بنگاه‌های مشابه و مجاور را تحت پوشش قرار دهد.
نتیجه‌گیری: به‌دلیل تعداد بسیار زیاد و مقیاس کوچک بنگاه‌های کوچک و متوسط، در عمل، حمایت انفرادی از آنها امکان‌پذیر و اثربخش نیست. از این رو، توسعه شبکه‌ای بنگاه‌های کوچک و متوسط، متضمن این ایده است که برای افزایش اثربخشی مداخلات توسعه‌ای، شبکه‌ای از بنگاه‌های کوچک و متوسط، به‌کمک گروهی از مشاوران و متخصصان با حمایت و مشارکت جمعی تمامی نهادهای دولتی، عمومی و خصوصی توسعه یابد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Presenting a Model for Network Development of Small and Medium Enterprises: Grounded Theory

نویسندگان [English]

  • Seyed Mojtaba Moussavi Neghabi 1
  • Morteza Anoosheh 2
1 Assistant Prof., Department of Management, Faculty of Literature and Humanities, University of Gonabad.
2 Assistant Prof., Department of Management, Faculty of Social Science, Imam Khomeini International University (IKIU), Qazvin, Iran.
چکیده [English]

Objective: Small and medium enterprises have several advantages over the large enterprises, including innovation, job opportunities, and more flexibility. However, these businesses may face financial, marketing, production, as well as research and development constraints due to their low resource size and structural features. These restrictions have led to very high bankruptcy rates, and therefore there are several plans to develop small and medium enterprises in many countries. In Iran, such enterprises have a significant share in the economy of the country so that they account for more than 95% of the enterprises in the country with 35% share of the total industrial employment. As a result, the development of small and medium enterprises has been emphasized in the laws and documents of the country such as the policies of the resilient economy as well as the national economic and social development programs. Therefore, given the role of small and medium enterprises in balanced economic development and also the limitations of these enterprises, the main purpose of this study is to provide a model for the expansion of the networks in the small and medium enterprises.
 
Methodology: This qualitative research follows the interpretive paradigm and uses the inductive approach, and is regarded as a fundamental research in terms of research orientation. In this research, Strauss and Corbin’s systematic method has been used to develop the theories. The required data were collected through interviews with academic experts, the managers and consultants of the small industries organization, as well as the review of meta-documents and related reports. The theoretical sampling method was used and continued until saturation is achieved. The research data were analyzed simultaneously with the collection process through the three stages of open, axial, and selective coding.
 
Findings: According to the research findings, legal requirements, the importance of small and medium enterprises, and their limitations are among the main reasons and necessities of supporting small and medium enterprises. Comprehensive development of small and medium enterprises includes the development of entrepreneurship, market, human resources, technology, and network. Due to the high number and dispersion of small and medium enterprises, the development of such businesses requires the training of capable consultants and the participation of all the governmental institutions as well as private organizations. Moreover, because the development of small and medium enterprises requires a variety of specializations, it is necessary to form the development teams based on complementary specializations in order to cover a network of similar and adjacent enterprises.
 
Conclusion: Supporting small and medium enterprises, individually, is neither possible nor effective in practice due to the large number and small scale of these enterprises. Hence, the development of a network of small and medium enterprises implies the idea that it is necessary to have a network of small and medium enterprises in order to increase the effectiveness of the development interventions. Successful implementation of small and medium enterprise network development plans requires three main categories of action: developing the context, planning, and implementation. Due to the large number and the scattered nature of the small and medium enterprises, the measures of one or two governmental organizations are not enough to develop these enterprises and the use of external consulting services and the participation of all the institutions are essential as well. Therefore, the underlying actions include identifying capable consultants, training and empowering consultants, and institutionalizing and involving all the relevant bodies and institutions. It is also essential to analyze the developmental needs of the small and medium enterprises in order to determine the number of consultants, the amount of credit, and the type of facilities which are required for the development of such enterprises. The first step in implementing this scenario is to form development teams consisting of different consultants with complementary specializations. Each development team should lead the developmental programs of a similar or adjacent network.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Small and Medium Enterprises
  • Network Development
  • Regional Development
  • Grounded Data Theory
استراوس، آنسلم؛ کوربین، جولیت (1391). نظریه مبنایی، ترجمه‎ بیوک محمدی، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
امینی، علیرضا؛ فتاحی، حمیدرضا (1397). طراحی الگوی بین‌المللی‎سازی بنگاه‌های کوچک و متوسط در شرکت‌های دانش‌بنیان مبتنی بر نانو. مدیریت بازرگانی، 10(3)، 583-602.
حسنقلی پور، طهمورث؛ ایروانی، محمدجواد؛ نوتاش، محمدرضا؛ انوشه، مرتضی؛ موسوی نقابی، سید مجتبی (1394). طراحی مدل توسعه صنایع کوچک و متوسط مورد مطالعه: صنایع غذایی و آشامیدنی. فرایند مدیریت و توسعه، ۲۸(۳)، 21-46.
حسینی‌نیا، غلامحسین؛ لیلا سفیدبری (۱۳۹۴). تدوین الگوی توسعه منطقه‏ای بر اساس استراتژی توسعه اقتصاد محلی LED. چهارمین کنفرانس بین‌المللی حسابداری و مدیریت و اولین کنفرانس کارآفرینی و نوآوری‏های باز، تهران.
سازمان صنایع کوچک و شهرک‌های صنعتی ایران (1380). سیاست‌های موفق توسعه صنایع کوچک در 20 کشور صنعتی و در حال ‌توسعه. تهران: انتشارات کارآفرینان بصیر.
سلیمانی، غلامرضا؛ عزیزمحمدلو، حمید؛ وحدت، سیاوش؛ انوشه، مرتضی؛ موسوی نقابی، سید مجتبی (1394). رویکردها و مدل‌های توسعه صنایع کوچک در ایران. قم، انتشارات آیین محمود.
لوایی آدریانی، رسول؛ کلانتری، خلیل؛ اسدی، علی؛ علم بیگی، امیر (1398). تحلیل محتوای نظریه‎های مبتنی بر همکاری کسب‌وکارها با تأکید بر کارکردهای شبکه‎سازی. مدیریت بازرگانی، 11(1)، 3-24.
کرسول، جان دبلیو، (1391). روش و طرح تحقیق کیفی: انتخاب از میان پنج رویکرد تحقیق کیفی. (حسنقلی پور، طهمورث، اشکان الهیاری، مجتبی براری، مترجمان)، انتشارات نگاه دانش: تهران.
معاونت طرح و برنامه وزارت صنعت، معدن و تجارت (1398). صنعت، معدن و تجارت به روایت آمار: گزارش مقدماتی عملکرد سال 1397، برگرفته از سایت www.mimt.gov.ir.
موسوی نقابی، سیدمجتبی (۱۳۹۸). چالش‎ها و راهکارهای توسعه پایدار بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط منطقه ترشیز مبتنی بر راهبرد شبکه‎سازی. همایش ملی توسعه پایدار (با رویکرد فرصت‌ها و چالش‌های سرمایه‌گذاری در منطقه ترشیز). کاشمر، مرکز آموزش عالی کاشمر.
موسوی نقابی، سید مجتبی؛ نظری، محسن؛ حسنقلی‎پور، طهمورث؛ سلیمانی، غلامرضا؛ عباسیان، عزت‎الله (1394). طراحی مدل شبکه‌سازی فعالیت‌های بازاریابی بنگاه‌های فعال در خوشه‌های صنعتی ایران. فصلنامه علوم مدیریت ایران، 10(37)، 51-78.
نظری، محسن؛ حسنقلی پور، طهمورث؛ سلیمانی، غلامرضا؛ موسوی نقابی، سیدمجتبی (1396). توسعه شبکه‌های بین‎بنگاهی راهکار به‎کارگیری ظرفیت بلااستفاده بنگاه‌های کوچک و متوسط تولیدی: ارائه نظریه داده بنیاد. مدیریت بهرهوری، 11(1)، 48-7.
نظری، محسن؛ موسوی نقابی، سید مجتبی (1396). نقش شبکه‌سازی در حل مسائل راهبردی خوشه‌های کسب‌وکار طلا و توسعه اقتصاد منطقه‌ای. پژوهش‌های مدیریت راهبردی، 23(67)، 61-93.
نظری، محسن؛ کمره‌ای، محمود؛ حیدری، علی؛ قادری عابد، امیر حسین (1398). ارائه مدل مفهومی استراتژی رقابت همکارانه در بخش ارتباطات ثابت و سیار ایران: مطالعه چندموردی. مدیریت بازرگانی، 11(3)، 525-542.
نظری، محسن؛ کیماسی، مسعود؛ قدس الهی، احمد (1398). مدل‌سازی کسب مزیت رقابتی در بانکداری الکترونیکی با رویکرد مفهوم‎سازی بنیادی. مدیریت بازرگانی، 11(1)، 45- 62.
نیومن، لاورنس (1393). روشهای پژوهش اجتماعی رویکردهای کمی و کیفی. (ابوالحسن فقیهی، عسل آغاز، مترجمان)، (چاپ دوم)، تهران: نشر ترمه.
یوسفی، محمد، قاضی‌زاده، مصطفی (1398). بررسی تأثیر شبکه‌های تجاری و اجتماعی بر عملکرد شرکت‌های کوچک تا متوسط در بازارهای بین‌المللی با نقش میانجی دانش بازار. مدیریت بازرگانی، 11(4)، 869-894.
یونیدو (1384). استراتژی افزایش مشارکت مؤثر و رقابتی بخش صنایع کوچک و متوسط (عبدالرضا شقاقی و مسعود شفیعی، مترجمان)، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا.
References
Aldiabat, K. M., & Le Navenec, C. L. (2018). Data saturation: The mysterious step in grounded theory methodology. The Qualitative Report, 23(1), 245-261.‏
Amini, A., Fatahi, H. (2018). Designing a Model for the Internationalization of SME’s in Nano-Based Knowledge Companies. Journal of Business Management, 10(3), 583-602. doi: 10.22059/jibm.2018.253543.2972. (in Persian)
Ayandibu, A. O., & Houghton, J. (2017). The role of Small and Medium Scale Enterprise in local economic development (LED). Journal of Business and Retail Management Research, 11(2), 133-139.
Blakely, E. J., & Leigh, N. G. (2013). Planning local economic development, London: Sage.
Choe, K. A., & Roberts, B. H. (2011). Competitive cities in the 21st century: Cluster-based local economic development. Asian Development Bank.
Chuluunbaatar, E., Luh, D. B., & Kung, S. F. (2014). The Role of Cluster and Social Capital in Cultural and Creative Industries Development. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 109, 552-557.
Creswell, J. W. (2007). Qualitative Inquiry & Research Design-Choosing among Five Approaches, California: Sage.
Danaee Fard, H. & Eslami, A. (2010). Discovering Theory of Organizational Indifference: A Grounded Theory Strategy. European Journal of ScientificResearch, 40(3), 450-460.
De Maeseneire, W., & Claeys, T. (2012). SMEs, foreign direct investment and financial constraints: The case of Belgium. International Business Review, 21(3), 408-424.
Deputy of Plan and Program of Ministry of Industry, Mining and Commerce, (2019). Industry, Mining and Commerce According to Statistics: Preliminary Performance Report of 2018, taken from www.mimt.gov.ir. (in Persian)
Fatoki, O. (2014). The causes of the failure of new small and medium enterprises in South Africa. Mediterranean Journal of Social Sciences, 5(20), 922-922.
Flint, D., Gammelgaard, B., Manuj, I., & Pohlen, T. L. (2012). A reviewer's guide to the grounded theory methodology in logistics and supply chain management research. International Journal of Physical Distribution & Logistics Management, 42(8/9), 784-803.
Hasangholipour, T., Iravani, M. J., Notash, M. R., Anoosheh, M., Mousavi Neghabi, S. M. (2015). Designing a Model for Development of Small and Medium-sized Enterprices (SME): The Case of Food and Beverage Industries. Journal of Management and Development Process, 28 (3), 21-46. (in Persian)
Hosseini Nia, G., Sefidberi, L. (2016). Develop a regional development model based on the LED strategy, 4th International Conference on Accounting and Management and First Conference on Entrepreneurship and Open Innovation, Tehran. (in Persian)
Iran Small Industries and Industrial Parks Organization (ISIPO), (2001). Successful Small Industries Development Policies in 20 Industrial and Developing Countries. Tehran: Basir Entrepreneurs Publications. (in Persian)
Jones, O., & Tilley, F. (2007). Competitive Advantage in SMEs: Organising for Innovation and Change: Wiley.
Kenny, M., & Fourie, R. (2015). Contrasting classic, Straussian, and constructivist grounded theory: Methodological and philosophical conflicts. The Qualitative Report, 20(8), 1270-1289.‏
Kofler, I., & Marcher, A. (2018). Inter-organizational networks of small and medium-sized enterprises (SME) in the field of innovation: a case study of South Tyrol. Journal of Small Business & Entrepreneurship, 30(1), 9-25.‏
Kothari, C.R. (2004). Research Methodology: Methods and Techniques. New Age International.
Lavaei Adaryani, R., Kalantari, K., Asadi, A., Alambeigi, A. (2019). Content Analysis of Business Cooperatives Theories Emphasizing Network Functions. Journal of Business Management, 11(1), 3-24. doi: 10.22059/jibm.2018.261256.3125. (in Persian)
Lucky, E.O., & Olusegun, A.I. (2012). Is small and medium enterprises (SMEs) an entrepreneurship. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2(1), 487-496.
Lukács, E. (2005). The economic role of SMEs in world economy, especially in Europe. European integration studies, 4(1), 3-12.
Mayr, S., Mitter, C., Kücher, A., & Duller, C. (2020). Entrepreneur characteristics and differences in reasons for business failure: evidence from bankrupt Austrian SMEs. Journal of Small Business & Entrepreneurship, 1-20.‏
Moser, A., & Korstjens, I. (2018). Practical guidance to qualitative research. Part 3: Sampling, data collection and analysis. European Journal of General Practice, 24(1), 9-18.
Moussavi Neghabi, S.M. (2019). Challenges and Strategies for Sustainable Development of Micro, Small and Medium Sized Enterprises Based on Networking Strategy, National Conference on Sustainable Development (Approaching Investment Opportunities and Challenges in the Torshiz Region), Kashmar. (in Persian)
Moussavi Neghabi, S.M., Nazari, M., Hassan Gholipour, T., Soleimani, G., Abbasiyan, E. (2015). Designing a model of marketing network formation for active firms involved in Iran’s industrial Clusters. Iranian Journal of Management Sciences, 10(37), 51-78.
(in Persian)
Nazari, M., Hasangholipour, T., Soleimani, G., Abbasian, E., Moussavi Neghabi, S.M. (2017). Investigation of the Productivity of Networking Activities and Improvement Projects on the Sales and Employment of Iranian Agricultural Clusters. Iranian Economic Review 21(1), 45-70.
Nazari, M., Hasangholipour, T., Soleymani, G., Mousavi Neghabi, S.M. (2017). Developing inter-firm networks to use untapped capacity of SMEs: Presenting the grounded data theory. Productivity Management, 11(1), 7-48. (in Persian)
Nazari, M., Kamareh, M., Heidari, A., Ghaderiabed, A. (2019). Developing a Conceptual Model for Competitive Collaborative Strategy in Iran Telephone and Mobile Communications Sector: A Multi-case Study. Journal of Business Management, 11(3), 525-542. doi: 10.22059/jibm.2018.258449.3064. (in Persian)
Nazari, M., Keimasi, M., Ghodselahi, A. (2019). Designing a Model for Competitive Advantage in Electronic Banking Applying Grounded Theory. Journal of Business Management, 11(1), 45-62. doi: 10.22059/jibm.2017.236608.2660. (in Persian)
Nazari, M., Moussavi Neghabi, S.M. (2018). Explaining the Role of Networking in Solving Strategic Issues of Gold Business Clusters and Regional Economic Development. Strategic Management Researches, 23(67), 61-93. (in Persian)
Newman, L. (2014). Quantitative and Qualitative Approaches in Social Research Methods. (Abolhassan Faghihi and Asal Aghaz, Trans.), (Second Edition), Tehran: Termeh Publishing. (in Persian)
O’Dwyer, M., Gilmore, A. & Carson, D. (2009), Innovative Marketing in SMEs: A  Theoretical Framework, European Business Review, 21(6), 504-515.
Rabie, C., Cant, M. C., & Wiid, J. A. (2016). Training and development in SMEs: South Africa’s key to survival and success? Journal of Applied Business Research, 32(4), 1009-1024.‏
Sinkovics, R. R., Penz, E., Ghauri, P. N. (2008). Enhancing the Trustworthiness of Qualitative Research in International Business. Management International Review, 48(6), 689- 714.
Soleimani, G., Aziz Mohammadloo, H., Vahdat, S., Anoosheh, M., Mousavi Naqabi, S. M. (2015). Approaches and Models of Development of Small Industries in Iran, Qom, Ayin Mahmood Publications. (in Persian)
Strauss, A., & Corbin, J. (1998). Basics of qualitative research techniques. Thousand Oaks, CA: Sage publications.
 Suddaby, R. (2006). From the editors: What grounded theory is not. Academy of management journal, 49(4), 633-642.
Suzuki, A., & Igei, K. (2019). Does efficient provision of business development services yield better results for SMEs? Evidence from a networking project in Thailand. Journal of Development Effectiveness, 11(3), 203-229.
UNIDO (2004). Strategy for Increasing Effective and Competitive Participation in the Small and Medium Sector Industries. (Shaghaghi and Shafiei, Trans.) Tehran: Rasa Cultural Services Institute. (in Persian)
Wapshott, R., & Mallett, O. (2018). Small and medium-sized enterprise policy: Designed to fail?. Environment and Planning C: Politics and Space, 36(4), 750-772.‏
Wu, W., & Parkvithee, N. (2017). Promoting international competitiveness for small and medium-sized enterprises (SMEs): A case study of Chinese SMEs in Thailand. International Review of Management and Marketing, 7(3).‏
Yousefi, M., Ghazizadeh, M. (2019). Investigating the Effectiveness of Social and Business Networks on the Performance of Small to Medium Firms in International Markets Considering the Mediating Role of Market Knowledge. Journal of Business Management, 11(4), 869-894. doi: 10.22059/jibm.2019.270883.3346. (in Persian)