بررسی وضعیت استراتژی‌های مسئولانه شرکت‌ها در صنعت غذایی ایران: مطالعه چند موردی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

2 دکتری، گروه مدیریت بازرگانی، دانشکده مدیریت و حسابداری، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه مدیریت، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

4 استادیار، گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف این مقاله آن است که وضعیت استراتژی‌های مسئولانه شرکت‌ها را در صنعت غذایی ایران بررسی کند.
روش: با توجه به اینکه مسئله اصلی این پژوهش چندبُعدی است و موضوع مطالعه، ماهیتی پویا دارد، رویکرد کلی آن بر مبنای جریان پارادایم کیفی قرار می‌گیرد. در این‌ پژوهش با استفاده از روش مطالعه موردی چندگانه اکتشافی در سه شرکت نستله، بل و هلدینگ سینا، وضعیت عناصری همچون درگیری ذی‌نفعان، سطح یکپارچگی نظام حاکمیت شرکتی با اقدام‌های مسئولیت اجتماعی و میزان گزارشگری اجتماعی تحلیل شده است و با الهام از مدل مراحل توسعه مسئولیت اجتماعی مولتنی، وضعیت سه شرکت یادشده  بررسی و به‌صورت تطبیقی مقایسه شده است.
یافته‌ها: بر اساس نتایج، در دو شرکت بین‌المللی نستله و بل، میزان درگیری ذی‌نفعان در سطح بالایی است و وضعیت یکپارچگی حاکمیت شرکتی با اقدام‌های مسئولانه در این دو شرکت، به‌صورت یکپارچه و درونی‌سازی شده است و هر دو شرکت در مرحله چیرگی مدل مولتنی قرار دارند که اقدام‌های مسئولانه در آن، به فرهنگ غالب استراتژی تبدیل شده است؛ اما در هلدینگ سینا، وضعیت درگیری ذی‌نفعان محدودتر است و مدل یکپارچگی حاکمیت شرکتی با اقدام‌های مسئولیت اجتماعی، به‌صورت مشروعیت ابزاری است و در مرحله سیستماتیک قرار دارد.
نتیجه‌گیری: می‌توان گفت که وضعیت مشابه هلدینگ سینا برای اغلب شرکت‌های ایرانی، بنا به‌دلایل و مشکلات مختلف زمینه‌ای، همچون زمینه‌های ساختاری، فرهنگی و انگیزشی و... مصداق دارد و در این موقعیت، نیاز جوامع آن است که شرکت‌ها برای بقای خود و جامعه‌ای که در آن فعالیت می‌کنند، سطح خود را به سطح چیرگی مسئولیت اجتماعی ارتقا دهند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Status of Responsible Strategies of Companies in the Iranian Food Industry: A Multi - Case Study

نویسندگان [English]

  • Vahid Khashei 1
  • Masoomeh Ghasemi Shams 2
  • Mohsen Akbari 3
  • Mehdi Ebrahimi 4
1 Associate Prof., Department of Business Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
2 Ph.D. Candidate, Department of Business Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
3 Associate Prof., Department of Management, Faculty of Literature and Humanities, University of Guilan, Rasht, Iran.
4 Assistant Prof., Department of Business Management, Faculty of Management and Accounting, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
A growing number of businesses develop their corporate social responsibility in response to various social, environmental, and economic pressures. Responsible practice is problematic since businesses usually employ many disparate responsible plans and initiatives instead of a comprehensive corporate social responsibility (CSR) strategy. It is thus crucial that companies carefully integrate CSR into their corporate strategies. This article intended to examine the integration of CSR strategies in three food companies in Iran, namely Nestle, Bell, and Sina Food Holding.
 
Methodology
The research used a qualitative methodology to address the multidimensional and dynamic nature of the topic. An exploratory multiple case study was used to analyze Nestle, Bel, and Sina Holdings in terms of stakeholder engagement, the level of integration of corporate governance with social responsibility measures, and the level of social reporting. To compare and identify the level of integration of CSR strategies in the three companies, the study employed Molteni’s proposed model for the development of CSR in the corporate strategy, which consists of five stages: informal and defensive CSR, charitable CSR, systemic CSR, innovative CSR, and dominant CSR.
 
Findings
The results showed that multinational companies such as Nestle and Bell possess a high level of stakeholder engagement as well as an integrated and internalized level of integration of corporate governance with responsible measures, so such companies are at the dominant stage of Molteni’s model, with responsible measures becoming a dominant culture of corporate strategy. However, the level of stakeholder engagement was more limited in the case of Sina Food Holding, where the integration of corporate governance with social responsibility measures could be modeled as the instrumental legitimacy. Therefore, Sina Food Holding was found to be at the systemic stage of Molteni’s model. In fact, despite Sina Holding’s philosophy of elimination of deprivation in the field of management and governance, there is no alignment between its strategies and its social initiatives, as well as between the internal integration of the governance system with the company's social responsibility measures. Especially at the level of subsidiaries, the discussion of corporate social responsibility is limited to charities and the concepts of classical social responsibility.
 
Conclusion
Many companies are considering responsible strategies as a substantial component of their overall business strategy, along with the traditional functions such as marketing, branding, research and development, innovation, and operations. Many Iranian companies experience a situation similar to that of Sina Food Holding owing to various reasons and challenges, be they structural, cultural, motivational, etc. In this situation, if companies seek their own survival and that of the society, they must raise their status to the dominant stage of social responsibility. Compared to Sina Food Holding, the international context of Nestlé and Bell and their social awareness are among the important elements observed in developing responsible and social goals.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Responsible strategy
  • Corporate governance
  • Shared value creation
  • Social responsibility
  • Multi-case study

مراجع

آقازاده، هاشم؛ قرصی عنبران؛ شاهین؛ سپهر صادقیان، نیما (1389). خلق ارزش مشترک فراتر از مسئولیت اجتماعی شرکت‏ (مطالعه تجارب بنگاه‏های ایرانی). چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، 18(39)، 59-81.
آزور، هیوا و کاظمی، مهدی (1393). شناسایی تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر کیفیت روابط کارکنان و پیامدهای آن (مطالعه موردی کارکنان شرکت خدمات مهندسی و ساخت کیسون). مدیریت بازرگانی، 6(4)، 665-685.
استیک، ای. رابرت. (1379). هنر پژوهش موردی (محمدعلی حمید رفیعی، مترجم). تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
براخمان، روتخر (1399). تاریخ امیدبخش نوع بشر (چاپ ششم)، (میرجواد سید حسینی و سکینه تقی زاده، مترجمان)، (اثر اصلی 2020)، تهران: انتشارات پارسه.
خسروی، محمدرضا؛ دل افروز، نرگس؛ شاهرودی، کامبیز و رضایی یوسفی، بهنام (1394). توسعه مدلی برای سنجش تأثیر مسئولیت اجتماعی و هویت سازمانی بر ارزش ویژه برند شرکت (مورد مطالعه: شرکت صنعتی پارس‌خزر). مدیریت بازرگانی، 7(3)، 621-642.
خنیفر، حسین؛ میرزایی، نقی؛ پریشانی، علی؛ پور بهروزان، علی (1397). آسیب‌شناسی پژوهش‌های داخلی در زمینه مسئولیت‌پذیری اجتماعی با رویکرد فراترکیب. فصلنامه علمی مدیریت سازمان‌های دولتی، 6(3)، 83-98.
رجب پور، ابراهیم و مرادی، محمد (1400). تحلیل و توسعه نهادی مسئولیت اجتماعی سازمان‌ها: رویکردی آمیخته. مدیریت بازرگانی، 13(4)، 929- 952.
عباسی، عباس؛ منصور آبادی، زهرا و محمود شاهی، شهرزاد (1395). تأثیر مسئولیت اجتماعی شرکت بر اعتماد مشتریان و قصد خرید با تأکید بر نقش میانجی رضایت مشتریان. مدیریت بازرگانی، 8 (4)، 883- 900.
قاسمی شمس، معصومه؛ خاشعی، وحید؛ محسن، اکبری و ابراهیمی، مهدی (1401). مفهوم‌پردازی استراتژی‌های اجتماع‌محور بنگاه‌های کسب‌وکار. مطالعات مدیریت راهبردی، 13(52)، 1-20.
کاتلر، فیلیپ؛ کارتاجایا، هرمان و ستیاوان، ایوان (1398). نسخه سوم بازاریابی (زهرا امیریان، مترجم)، (چاپ دوم)، (اثر اصلی، 2007). تهران: نشر آموخته.
نوروزی، محمدرضا؛ دانایی‌فرد، حسن؛ فانی، اصغر علی و حسن‌زاده، علیرضا (1393). پردازش نظری مسئولیت اجتماعی بر مبنای نظریه داده‌بنیاد. بهبود مدیریت، 8(4)، 5- 34.
 
References
Abasi, A., Mansoorabadi, Z., Mahmood Shahi, Sh. (2017). The effect of corporate social responsibility on customer trust and purchase intention with emphasis on the mediator role of customer satisfaction. Journal of Business Management, 8(4), 855-902. doi: 10.22059/jibm.2017.61304 (in Persian)
Aghazadeh, H., Ghorsi Anbaran, S., Sepehr Sadeghian, N. (2019). Creating Shared Value beyond Corporate Social Responsibility (A study of Iranian Enterprises' experiences). Journal of Business Management Perspective, 18(39), 59-81. doi: 10.29252/jbmp.18.39.59 (in Persian)
Aluchna, M. & Roszkowska-Menkes, M. (2019). Integrating Corporate Social Responsibility and Corporate Governance at the Company Level. Towards a Conceptual Model. The Engineering Economics, 30, 349-361.
Arena, M., Azzone, G. & Mapelli, F. (2018). What drives the evolution of Corporate Social Responsibility strategies? An institutional logics perspective. Journal of Cleaner Production, 171, 345-355.
Atchattabhan, T. & Nittapaipapon, N. (2016). Management Control Systems for Creating Shared Value. Asian Journal of Business and Management, 4(2).
Azvar, H., & Kazemi, M. (2014). Specification of corporate social responsibility effect on relationship quality and its outcomes (Case study: Kayson Construction & Engineering Services Company). Journal of Business Management, 6(4), 665-685. (in Persian)
Barnea, A., & Rubin, A. (2010). Corporate social responsibility as a conflict between shareholders. Journal of Business Ethics, 97(1), 71–86. https://doi.org/10.1007/s10551-010-0496-z
Barnett, M., Henriques, I. & Husted. B. W. (2020). Beyond good intentions: Design in CSR initiatives for greater social impact. Journal of Management, 46 (6), 937-937.
Bowen, D., Appiah, D. & Okafor, S. (2020). The Influence of Corporate Social Responsibility (CSR) and Social Media on the Strategy Formulation Process, Sustainability, 12, 6057. doi:10.3390/su12156057.
Bregman, R. (2020). Humankind: A hopeful history by rutger bregman. Bloomsbury Publishishng. (First published).
Camarena-Martinez, J.L & Wendlandt-Amézaga, T.R. (2017). Strategic CSR Dimensions and Value Creation in Socially Responsible Mexican Firm. International Review of Management and Business Research, 6 (2), 790-810.
Carroll, A. B. & Brown, J.A. (2018). Corporate Social Responsibility: A Review of Current Concepts, Research, and Issues" In Corporate Social Responsibility. Published online: 08 May 2018; 39-69.
Ferkins, L., Shilbury, D. & McDonald, G. (2009). Board involvement in strategy: Advancing the governance of sport organizations. Journal of Sport Management, 23, 245-277.
Filardi, F., Barros, D. F., Fischmann, A.A. (2018). Business strategies for the bottom of the pyramid: multiple case studies of large companies in the pacified communities of Rio de Janeiro. RAUSP Management Journal, 53 (2018) 63–73.
Fiorani, G., Litardi, I., Mititelu, C. & Embriaco, C. (2015). Csr Strategies and Value Creation in the Agro-Food Sector: A Comparative Perspective. In Brătianu C. Et Al (A Cura Di), Strategica International Academic Conference- Local Versus Global (Pp. 43-54). Bucharest: Snspa –Tritonic.
Galbreath, J. (2008). Building corporate social responsibility into strategy. European Business Review, 21(2), 109-127.
Gazzola, P. & Colombo, G. (2015). Building CSR in the corporate strategy. In Brătianu C. Et Al (A Cura Di), Strategica International Academic Conference- Local Versus Global (Pp. 23-31). Bucharest: Snspa –Tritonic.
Ghasemi Shams, M., Khashei, V., Akbari, M. & Ebrahimi, M. (2022). Conceptualization of corporate social- based strategies. Journal of Strategic Management Studies, 13(52), 1-20. (in Persian)
Gorjian, Kh. Z. & Gooyabadi, A. (2022). The interplay of CSR (corporate social responsibility (ISR) towards enhanced organizational resilience in MNCs. Open Journal of Business and Management, 10, 314-336.
Huang, W., Chen, Sh. & Nguyen, L.T. (2020). Corporate Social Responsibility and Organizational Resilience to COVID-19 Crisis: An Empirical Study of Chinese Firms. Sustainability, 12, 8970. doi:10.3390/su12218970.
Husted, B. W. & Allen, D. B. (2007). Corporate social strategy in multinational enterprises: Antecedents and value creation. Journal of Business Ethics, 74, 345-361.
Ji, H. & Miao, Z. (2020). Corporate social responsibility and collaborative innovation: The role of government support. Journal of Cleaner Production, Volume 264. https://doi.org/1421416/j.jclepro.24242121428.
Joo, J., Eom, T.M., Shin, M.M. (2017). Finding the Missing Link between Corporate Social Responsibility and Firm Competitiveness through Social Capital: A Business Ecosystem Perspective, sustainability, 9(5), 707.
Khanifar, H., Mirzaeii, N., Parishni, A., Poorbehroozan, A. (2018). Diagnosis of domestic Corporates Social Responsibility Studies by Meta-Synthesis strategy. Quarterly Journal of Public Organizations Management, 6(3), 83-98. (in Persian)
Khosravi, M. R., Delafrooz, N., Shahroodi, K., & Rezaei Yousefi, B. (2015). Developing a model to measure the impact of corporate social responsibility and identity on corporate brand equity (Case study: Pars Khazar Industrial Company). Journal of Business Management, 7(3), 621-642. (in Persian)
Kotler, P., Kartajaya, H. & Setiawan, I. (2010). Marketing 3.0: from products to customers to the human spirit. (1th ed.).Wiley, 1st ed.
Kotze, M. (2019). Efecting successful shared value creation: The role of organisations in fence-line communities (MBA dissertation). University of Pretoria.
Mitchell, R., Agle, B., and Wood, D. (1997). Toward a theory of stakeholder identification and salience: defining the principle of who and what really counts. Academy of Management Review, 22(4), 853–886.
Molteni, M. (2007). Gli stadi di sviluppo della CSR nella strategia aziendale. Impresa Progetto, Ditea, Retrieved from http://www.impresaprogetto.it/sites/impresaprogetto.it/files/ articles/ip_2-07_saggio_molteni.pdf.
Noruzi, M., Danaee Fard, H., Fani, A. & Hassanzadeh, A. (2014). Theoretical Processing of Social Responsibility Based on Grounded Theory. Journal of Management Improvement, 8(4), 5-34. (in Persian)
Ollivier de Leth, D., Ros-Tonen, M.A.F. (2021). Creating Shared Value through an Inclusive Development Lens: A Case Study of a CSV Strategy in Ghana’s Cocoa Sector. J Bus Ethics. https://doi.org/10.1007/s10551-021-04808-1
Porter, M. E. and Kramer, R. M. (2011). The Big Idea: Creating Shared Value: How to Reinvent Capitalism and Unleash a Wave of Innovation and growth. Harvard Business Review, 89(1-2), 62-77.
Rajabpour, E. & Moradi, M. (2022). Institutional Analysis and Development of Organizational Social Responsibility: A Mixed Approach. Journal of Business Management, 13(4), 929-952. doi: 10.22059/jibm.2021.328677.4183. (in Persian)
Reason, P. & Bradbury, H. (2001). Handbook of action research: Participative inquiry and practice. Thousand Oaks: CA: Sage.
Stake, E. & Robert (1995). The Art of Case Study Research, SAGE Publications, Inc.
Yang, T. & Yan, M.R. (2020). The Corporate Shared Value for Sustainable Development: An Ecosystem Perspective, Sustainability, 12(6), 2348; https://doi.org/10.3390/su12062348
مدیریت بازرگانی
دوره 15، شماره 1
1402
صفحه 85-110

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار