ارائه مدل هم‏رقابتی در شرکت‌‏های هواپیمایی داخلی

نوع مقاله : مقاله علمی پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

2 دانشیار، گروه بازاریابی و توسعه بازار، دانشکده مدیریت کسب‎وکار، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

3 دانشیار، گروه استراتژی و سیاستگذاری کسب و کار، دانشکده مدیریت کسب‎وکار، دانشکدگان مدیریت، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

چکیده

هدف: هدف این پژوهش ارائه مدل هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی است. با توجه به تغییرات محیط داخلی و خارجی و تحولات سریع فناوری که با کلیدواژه وکا (ناپایداری، عدم قطعیت، پیچیدگی و ابهام) بیان می‌شود، مدل سنتی رقابت محض یا همکاری کامل، کارایی خود را از دست داده و شکل جدیدی از همکاری بین سازمانی با عنوان هم‌رقابتی ظاهر شده است که شامل همکاری برای خلق ارزش و رقابت در کسب ارزش می‌شود. هم‌رقابتی نوع جدیدی از روابط بین سازمانی و ترکیبی از رقابت و همکاری است که می‌تواند به وضعیت برد ـ برد منتهی شود. با توجه به اینکه موضوع هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی داخلی بررسی نشده است، این مقاله در پی‌ شناخت محرک‌ها، فرایندها و پیامدهای هم‌رقابتی در این صنعت برآمده است. در این پژوهش با توجه به محدودیت‌ها، به هم‌رقابتی بین شرکت‌های هواپیمایی داخلی پرداخته شده و هم‌رقابتی بین شرکت‌های هواپیمایی داخلی و خارجی مدنظر نبوده است.
روش: با توجه به هدف پژوهش، یعنی شناخت محرک‌ها و فرایندها و پیامدهای هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی، در این پژوهش مدل کلاسیک داده‌بنیاد استراوس و کوربین استفاده شده است که شرایط و راهبردها و پیامدهای هر پدیده را شامل می‌شود. به همین دلیل، این پژوهش با پارادایم تفسیری و رویکرد استقرایی انجام شده و راهبرد آن کیفی و از نوع داده‌بنیاد است. بدین منظور با ۱۲ خبره صنعت و دانشگاهی مصاحبه‌های عمیق انجام شد و مدل فرایندی پدیده هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی به‌دست آمد. استخراج مدل بر اساس کدگذاری‌های باز، محوری و گزینشی و سیر داستان و کدگذاری فرایند و ماتریس پیامدی / شرطی بوده است و پژوهشگران از یادداشت‌های تحلیلی نظری و عملیاتی و مشاهده‌های ۱۵ساله در این صنعت، برای استخراج نظریه و پالایش و هرس مدل بهره برده‌اند. اعتبار پژوهش با توجه به معیارهای کرسول از لنز محقق، مشارکت‌کنندگان و خوانندگان بررسی شده است. درگیری طولانی‌مدت پژوهشگران با موضوع، غوطه‌ور شدن در داده‌ها با مرور چندباره آن‌ها و کدگذاری توسط دو پژوهشگر، اعتبار یافته‌های پژوهش را افزایش داده است.
یافته‌ها: مقوله مرکزی، فرصت پنهان و نگرانی از اجرا شناخته شد. مقوله شرایط علی با ۱۸ مفهوم و ۳ زیرمقوله محرک مالی، ساختار صنعت و محیط بیرونی، شرایط زمینه‌ای با ۱۰ مفهوم و ۳ زیرمقوله محیط کلان، محیط صنعت و فرهنگ شرکت، شرایط مداخله‌ای با ۱۶ مفهوم و ۴ زیرمقوله قابلیت‌های سازمانی، قوانین دولتی و همگنی و غیرهمگنی شرکت‌ها، راهبردها با ۲۹ مفهوم و ۳ زیرمقوله مدیریت روابط و تنش‌ها، مدیریت اجرای هم‌رقابتی و مدیریت کنترل هم‌رقابتی و پیامدها با ۲۵ مفهوم و ۳ زیرمقوله پیامدهای مالی، پیامد برای ذی‌نفعان و پیامدهای صنعت، مدل نهایی را تشکیل داده‌اند.
 
نتیجه‌گیری: نظر به تعداد شرکت‌های هواپیمایی در ایران که هر یک از نظر تعداد هواپیما و پشتیبانی، در مقایسه با شرکت‌های هواپیمایی کشورهای دیگر امکانات محدودی دارند، با طراحی مدل هم‌رقابتی در شرکت‌های هواپیمایی کشور و شناخت شرایط علّی، راهبردها و پیامدهای آن، زمینه به‌کارگیری این استراتژی برای رشد صنعت هوایی و بهبود عملکرد شرکت‌های هواپیمایی در ایران و افزایش رضایت مشتریان حاصل خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Introducing a Coopetition Model for Domestic Airlines in Iran

نویسندگان [English]

  • Saedeh Ghayourisales 1
  • Mohsen Nazari 2
  • Mohammadali Shahhoseini 3
1 PhD., Department of Business Management, Kish Campus, University of Tehran, Kish, Iran.
2 Associate Prof., Department of Business Management, Faculty of Business Management, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
3 Associate Prof., Department of MBA, Faculty of Business Management, College of Management, University of Tehran, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Objective
This research aims to propose a coopetition model specifically designed for Iranian airline companies. As a result of shifts in both internal and external landscapes, along with the swift advancements in technology encapsulated by the term VUCA (signifying volatility, uncertainty, complexity, and ambiguity), the conventional dichotomy of pure competition or complete cooperation has diminished in its efficacy. In its place, a novel mode of collaboration has emerged, characterized by a blend of cooperation to generate value and competition in the pursuit of value, termed "co-competitiveness." Considerable research efforts have been dedicated to this strategy, and it has garnered significant attention on both a global and Iranian scale. Recognizing the significance of this subject from both theoretical and practical perspectives, and acknowledging the existing gap in the examination of competition within domestic airline companies, this article aims to investigate the factors, mechanisms, and outcomes of coopetition in this particular industry.
 
Methodology
To identify competitors, processes, and consequences in the airline industry, Strauss and Corbin's grounded theory, which includes the conditions, strategies, and consequences of each phenomenon, was used in this study. In-depth interviews were conducted with 12 industry and academic experts, and the process model of co-opetition in airlines was extracted. After conducting interviews with the 11th expert, we reached theoretical saturation, but for more certainty, the 12th expert was also interviewed. Model extraction based on open, axial, selective coding, storyline, process coding, and conditional/consequential conditional matrix. Researchers used theoretical and operational analytical notes and 15 years of observations in this industry to extract the theory and refine the model.
 
Findings
The core category was revealed as the hidden opportunity and concerns about implementation. Causal conditions' category with 18 concepts and three subcategories, contextual conditions with 10 concepts and three subcategories, interventional conditions with 16 concepts and four subcategories, strategies with 29 concepts and three subcategories, and consequences with 25 concepts and three subcategories formed the final model. Each of these categories is expected to have a significant impact on the growth of the aviation industry, and the existence of each of them reveals many loopholes in improving the performance of airline companies. The concepts requiring reform were effectively pinpointed, and a clear assessment of the strengths and weaknesses in the application of each concept was provided.
 
Conclusion
Implementing this strategy, which revolves around the development of a coopetition model in the airline industry, along with the identification of conditions, strategies, and resulting outcomes, is poised to foster industry growth, enhance airline performance, and boost customer satisfaction. Airlines have the potential to augment their profits, expand their market share, and promote growth while simultaneously reducing overhead costs through the implementation of a coopetitive strategy. Moreover, by leveraging one another's expertise, they can significantly enhance their capacity to innovate, effectively doubling opportunities, and mitigate the outflow of currency.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Coopetition
  • Airlines
  • Grounded Theory
  • Strauss and Corbin Model
استراوس، آنسلم و کوربین، جولیت (1397). مبانی پژوهش کیفی. (ابراهیم افشار، مترجم)، تهران: نشر نی.
بروجردی، محمد؛ آقازاده، هاشم و نظری، محسن (1400). تدوین مدل مفهومی همکاری رقابتی در روابط بنگاه‌های خدمات مهندسی. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 25(1)، 137-161.
جعفرزاده، مهدی؛ رضوانی، مهران و داوری، علی (1398). ارائه الگوی به‌کارگیری استراتژی رقابت همکارانه در بین‌المللی‌سازی خوشه‌های صادرات‌محور با استفاده از مدل‌سازی ساختاری تفسیری. نشریه علمی پژوهشی مدیریت کسب‌وکارهای بین‌المللی، 2(4)، 51-72.
شوند، زهرا و مزروعی نصرآبادی، اسماعیل (1399). طراحی مدلی برای محرک‌های همکاری رقابت (نمونه پژوهش: هنر صنعت فرش دست‌باف ایران). مدیریت بازرگانی، 12(2)، 357- 377.  
عینالی، احمد و رومیانی، جمشید (1394). تحلیلی بر اثرات گردشگری خانه‌های دوم در مناطق روستایی مطالعه موردی، دهستان حصار ولی، شهرستان بوئین زهرا. فصلنامه علمی پژوهشی فضای جغرافیایی، 15(49)، 115- 136.
فراستخواه، مقصود (1397). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی با تأکید بر «نظریه بر پایه». تهران: انتشارات آگاه.
قادری، عابد؛ نظری، محسن؛ کمره‌ای، محمود و حیدری، علی (1397). ارائه مدل مفهومی استراتژی رقابت همکارانه در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 22(4)، 102-128.
کرسول، جان دبلیو. (1397). 30 مهارت اساسی که محققین کیفی باید بدانند (حمیدرضا یزدانی و فاطمه محمدی، مترجمان)، تهران: نگاه دانش.
کشتکار، لیلا؛ سرایی، محمدحسین و کلانتری، محسن (1400). ارزیابی زمینه‌های شکل‌گیری راهبرد رقابت همکارانه در کنسرسیوم مثلث طلایی گردشگری ایران. فصلنامه علمی اقتصاد و مدیریت شهری، 9(37)، 19-38.
نظری، محسن؛ کمره‌ای، محمود؛ حیدری، علی و قادری عابد، امیرحسین (1398). ارائه مدل مفهومی استراتژی رقابت همکارانه در بخش ارتباطات ثابت و سیار ایران: مطالعه چند موردی. مدیریت بازرگانی، 11(3)، 525- 542.
نظری، محسن؛ شاه‌حسینی، محمد علی و غیوری ثالث، ساعده (1401)، تخصیص فعالیت‌ها در شرکت‏های هواپیمایی به رقابت و همکاری بر مبنای راهبرد هم‏رقابتی. مطالعات مدیریت راهبردی، 14(55)، 67- 85.
 
References
Ainali, A. & Rumyani, J. (2014). An analysis on the effects of second home tourism in rural areas, a case study, Hisar Vali district, Buin Zahra city. Geographical Space Scientific Research Quarterly, 15(49), 115-136. (in Persian)
Bengtsson, M. & Kock, S. (1999). Cooperation and competition in relationships between competitors in business networks. Journal of business & industrial marketing, 14(3), 178-194.
Bengtsson, M. & Kock, S. (2000). Coopetition in business Networks—to cooperate and compete simultaneously. Industrial marketing management, 29(5), 411-426.
Bengtsson, M. & Kock, S. (2014). Coopetition—Quo vadis? Past accomplishments and future challenges. Industrial marketing management, 43(2), 180-188.
Bengtsson, M., Eriksson, J. & Wincent, J. (2010). Coopetition: new ideas for a new paradigm. S. Yami, Coopetition: Winning Strategies for the 21st Century, 19-39.
Boroujerdi, M., Aghazadeh, H. & Nazari, M. (2021). Development of a conceptual model of competitive cooperation in the relations of engineering service companies. Management Research in Iran, 25(1), 137-161. (in Persian)
Brandenburger, A.M. & Nalebuff, B.J. (1996). Co-opetition (p. 0). London: Harper Collins Business.
Chiambaretto, P. & Dumez, H. (2016). Toward a Typology of Coopetition: A Multilevel Approach. International Studies of Management & Organization: Coopetition: Strategies and Innovation, 46(2-3), 110-129.
Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
Crick, J. M., Crick, D. & Chaudhry, S. (2022). The dark side of coopetition: it’s not what you say, but the way that you do it. Journal of Strategic Marketing, 30(1), 22-24.
Cygler, J., Sroka, W., Solesvik, M. & Dębkowska, K. (2018). Benefits and drawbacks of coopetition: The roles of scope and durability in coopetitive relationships. Sustainability, 10(8), 2688.
Dagnino, G. B. (2009). Coopetition strategy: a new kind of interfirm dynamics for value creation. (1th ed.). Routledge.
Dahl, J., Kock, S. & Lundgren-Henriksson, E. L. (2016). Conceptualizing coopetition strategy as practice: A multilevel interpretative framework. International Studies of Management & Organization, 46(2-3), 94-109.
Farastkhah, M. (2017). Qualitative research method in social sciences with emphasis on "grounded theory". Tehran: Aghaz Publications. (in Persian)
Fernandez, A. S., Chiambaretto, P., Le Roy, F. & Czakon, W. (Eds.). (2019). The Routledge companion to coopetition strategies. Routledge.
Fernandez, A.S., Chiambaretto, P., Le Roy, F. & Czakon, W. (2018). Introduction: Coopetition: From neologism to a new paradigm (1st ed.). Routledge.
Gernsheimer, O., Kanbach, D. K. & Gast, J. (2021). Coopetition research-A systematic literature review on recent accomplishments and trajectories. Industrial Marketing Managemen, 96, 113-134.
Gnyawali, D. R. & Madhavan, R. (2001). Cooperative networks and competitive dynamics: A structural embeddedness perspective. Academy of Management Review, 26(3), 431-445.
Ichijo, K. & Kohlbacher, F. (2008). Tapping tacit local knowledge in emerging markets–the Toyota way. Knowledge Management Research & Practice, 6(3), 173-186.
Jafarzadeh, M., Rizvani, M. & Davari, A. (2019). Presenting a model of applying cooperative competition strategy in the internationalization of export-oriented clusters using interpretative structural modeling. Scientific Journal of International Business Management, 2(4), 51-72. doi: 10.22034/jiba.2019.9801 (in Persian)
Kossyva, D. I., Galanis, K. V., Sarri, K. K. & Georgopoulos, N. B. (2014). Adopting an information security management system in a co-opetition strategy context. International Journal of Applied Systemic Studies 8, 5(3), 215-228.
Lado, A. A., Boyd, N. G. & Hanlon, S. C. (1997). Competition, cooperation, and the search for economic rents: A syncretic model. Academy of management review, 22(1), 110-141.
Le Roy, F. & Czakon, W. (2016). Managing coopetition: the missing link between strategy and performance. Industrial Marketing Management, 53(1), 3-6.
Lu, L. & Argyle, M. (1991). Happiness and cooperation. Personality and individual differences, 12(10), 1019-1030.
Luo, Y. (2007). A coopetition perspective of global competition. Journal of World, 42(2), 129-144.
Meena, A., Dhir, S. & Sushil, S. (2022). A review of coopetition and future research agenda. Journal of Business & Industrial Marketing, 38(1), 118-136
Nakanishi, Y. (2020). IThe interplay between coopetition and institutions: how Japanese airlines enhance bargaining power. Journal of Co-Operative Organization and Management, 8(2), 100120.
Nazari, M., Kamareh, M., Heidari, A. & Ghaderiabed, A. (2019). Developing a Conceptual Model for Competitive Collaborative Strategy in Iran Telephone and Mobile Communications Sector: A Multi-case Study. Journal of Business Management, 11(3), 525-542. doi: 10.22059/jibm.2018.258449.3064 (in Persian)
Nazari, M., Shahhosseini, M.A. & Ghayourisales, S. (2023). Allocation of activities in airline companies to competition and cooperation based on competitive strategy. Strategic Management Studies, 14(55), 67-85. (in Persian)
Padula, G. & Dagnino, G. B. (2007). Untangling the rise of coopetition: the intrusion of competition in a cooperative game structure. International Studies of Management & Organization, 37(2), 32-52.
Parkhe, A. (1993). Strategic alliance structuring: A game theoretic and transaction cost examination of interfirm cooperation. Academy of Management Journal, 36(4), 794–829.
Peng, I. C. & Lu, H. A. (2022). Coopetition effects among global airline alliances for selected Asian airports. Journal of Air Transport Management, 101, 102193.
Peng, W. & Hsieh, G. (2012). The influence of competition, cooperation, and player relationship in a moto performance-centered computer game. Computers in Human Behavior, 28(6), 2100-2106.
Porter, M. E. (1980). Competitive strategy: techniques for analyzing industries and competitors. New York: Free Press.
Qadri, A., Nazari, M., Kamreai, M. & Heydari, A. (2017). Presenting a conceptual model of coopetition strategy in the information and communication technology industry. Management Research in Iran, 22(4), 102-128. (in Persian)
Ritala, P. & Hurmelinna-Laukkanen, P. (2009). What's in it for me? Creating and appropriating value in innovation-related coopetition. Technovation, 29(12), 819-828.
Ritala, P., Golnam, A. & Wegmann, A. (2014). Coopetition-based business models: The case of Amazon. com. Industrial marketing management, 43(2), 236-249.
Roy, P. & Yami, S. (2009). Managing strategic innovation through coopetition. International Journal of Entrepreneurship and Small Business, 8(1), 61-73
Saunders, M. N., Lewis, P. & Thornhill, A. (2019). Research methods for business students. Pearson.
Schmidt, K. C. (2020). Strategic Alliances as a form of Coopetition and its impact on the Performance of Airlines: A Case Study analysis of Lufthansa, Finnair, and Alitalia. University of Vassa.
Sharma, A., Kohar, A. & Jakhar, S. K. (2021). Profit maximizing hub location problem in the airline industry under coopetition. Computers & Industrial Engineering.
Shond, Z. & Mazrouei Nasrabadi, I. (2019). Designing a model for drivers of competition cooperation (research example: Iran's hand-woven carpet industry). Business Management, 12(2), 357-377. doi: 10.22059/jibm.2019.285885.3586 (in Persian)
Strauss, A. & Corbin, J. (2017). Basics of qualitative research. (Ibrahim Afshar, translator), Tehran: Ney Publishing. (in Persian)
Tanriverdi, G. & Küçükyilmaz, A. (2018). Coopetition Strategy: A Research on Traditional Airlines. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 17(1), 317-333.
Yami, S., Castaldo, S., Dagnino, B. & Le Roy, F. (Eds.). (2010). Coopetition: winning strategies for the 21st century. Edward Elgar Publishing.